Od 15 maja 2007 r. na terenie Unii Europejskiej obowiązuje tzw. inicjatywa INSPIRE mająca na celu stworzenie europejskiej infrastruktury informacji przestrzennej. W Polsce za wdrożenie inicjatywy odpowiadają jednostki samorządu terytorialnego, zwłaszcza powiaty, które prowadzą bazy danych niezbędne do prawidłowego wykonania swoich zadań.
W Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego – zarówno do 2020 jak i 2030 roku – przewidziano rozwój infrastruktury i systemów teleinformatycznych w całym regionie, cyfryzację danych oraz rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną. W realizacji strategii miał pomóc projekt „Udostępnianie zasobów publicznych rejestrów geodezyjnych – modernizacja ewidencji gruntów i budynków”, którego celem było utworzenie wysokiej jakości, aktualnych, wiarygodnych i kompletnych referencyjnych baz danych rejestrów publicznych prowadzonych przez powiaty w ramach Państwowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego oraz udostępnienie zdigitalizowanych danych obywatelom.
Najwyższa Izba Kontroli sprawdziła znaczenie projektu dla rozwoju województwa, oceniła skalę realizowanych zadań i jego wartość – ponad 68 mln zł przy przedłużającej się realizacji.
Kontrola objęła lata 2016-2024 i została przeprowadzona w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Podlaskiego i w Związku Powiatów Województwa Podlaskiego, który został powołany do realizacji projektu budowy e-usług, cyfryzacji i modernizacji baz danych zasobu geodezyjnego i kartograficznego.
Jak przekazała NIK, prace nad przygotowaniem projektu rozpoczęły się 29 lipca 2015 r. wraz ze złożeniem pierwszych dokumentów. Ostateczna wersja fiszy projektowej została jednak zatwierdzona 27 stycznia 2017 r., czyli półtora roku po rozpoczęciu prac i siedmiu korektach.
Izba wyjaśniła, że prace nad przygotowaniem wniosku o dofinansowanie projektu rozpoczęły się po zatwierdzeniu przez Zarząd Województwa fiszy projektowej. Wniosek został złożony 24 maja 2017 r., po drugim i ostatecznym wezwaniu oraz przedłużeniu terminu na jego złożenie. Zaakceptowany wniosek uwzględniał ponadto 15 partnerów (14 powiatów oraz Województwo Podlaskie), co było niezgodne z ostateczną fiszą projektową i stadium wykonalności, w którym założono udział tylko Województwa Podlaskiego.
„Liczne niespójności fiszy, studium i wniosku wymagały szeregu uzupełnień o charakterze formalnym i merytorycznym, co zajęło Związkowi prawie pięć miesięcy. W konsekwencji podpisanie umowy dofinansowania nastąpiło po upływie prawie siedmiu miesięcy od daty złożenia wniosku o dofinansowanie” – napisała NIK.
Najwyższa Izba Kontroli podała, że Związek Powiatów Województwa Podlaskiego zapewnił obsługę kadrową projektu, w której wykazano nieprawidłowości.
„W szczególności częste zmiany na stanowisku księgowego projektu wpłynęły na sprawność i terminowość obsługi finansowej” – wyjaśniła NIK dodając, że w sumie na tym stanowisku pracowały cztery osoby, przy czym jedna nie miała odpowiedniego doświadczenia zawodowego.
Ponadto pracownicy koordynujący projekt zostali zatrudnieni trzy miesiące po podpisaniu umowy o dofinansowanie, a od września do grudnia 2018 r. nie wypłacono im należnego wynagrodzenia z powodu braków finansowych.
Nieprawidłowości dotyczyły też terminu wyznaczonych zadań, które wykonano po upływie 12 miesięcy od pierwotnie założonego terminu z powodu braku wykonawców i epidemii COVID-19.
Na problemy związane z realizacją wpłynęły też powiaty, które nieterminowo przekazywały środki przeznaczone na wkład własny i Związek, który nieterminowo opłacał firmy wykonujące prace geodezyjne.
„Zarząd Województwa Podlaskiego kilkanaście razy przekraczał termin weryfikacji wniosków o płatność. Również rozliczenie Projektu nie było terminowe. Na dzień zakończenia kontroli NIK tj. 27 września 2024 r. Projekt nie został ostatecznie rozliczony” – wyjaśniła Izba.
W trakcie kontroli ustalono również, że Komitet Sterujący, który był odpowiedzialny za podejmowanie strategicznych decyzji w projekcie, nie wykonywał swoich zadań. Do jego składu powinien zostać wyznaczony przedstawiciel Urzędu Marszałkowskiego, czego Marszałek Województwa nie uczynił.
W trakcie projektu zmieniła się też koncepcja udziału Województwa Podlaskiego, które odstąpiło od bycia partnerem, pozostawiając pełną realizację zadań Związkowi.
W ramach projektu wykonano zadania polegające na: opracowaniu dokumentacji projektowej, modernizacji zasobu geodezyjnego, zakupie infrastruktury backupu i digitalizacji, szkoleniach i działaniach promocyjno-informacyjnych, zarządzaniu projektem i naborem inspektorów nadzoru prac geodezyjnych.
Z końcowego rozliczenia Związku wynika, że w trzech powiatach (z 14) nie ukończono modernizacji zasobu geodezyjnego, a prace wykonano w zakresie od 63 proc. do 83 proc. Pozostałe zadania wykonano w całości.
Jak podała NIK, z przyjętych ośmiu wskaźników produktu zrealizowano wszystkie, z czego wskaźnik rezultatu, tj. liczba pobrań i odtworzeń dokumentów, zaplanowany na cały ubiegły rok, został osiągnięty już w czerwcu, co świadczy o tym, że projekt był wyczekiwany przez mieszkańców i podmioty działające na terenie województwa podlaskiego.
Zgodnie ze sprawozdaniem Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, na koniec 2023 r. we wszystkich powiatach realizujących projekt było 3,5 tys. obrębów geodezyjnych o łącznej powierzchni prawie 2 mln ha.
Według stanu na 28 grudnia 2023 r. na terenie powiatów należących do Związku zrealizowano prace dotyczące modernizacji Ewidencji Gruntów i Budynków (na obszarze 31 proc. obrębów w powiatach i 25 proc. powierzchni powiatów biorących udział w projekcie), utworzono bazę Geodezyjnej ewidencji sieci uzbrojenia terenu (na obszarze 31 proc. obrębów i 25 proc. powierzchni powiatów) i utworzono bazy danych obiektów topograficznych (na obszarze 54 proc. obrębów i 16 proc. powierzchni powiatów).
„Oznacza, to że modernizacja i cyfryzacja danych geodezyjnych została przeprowadzona na mniej niż połowie obszaru powiatów biorących udział w Projekcie” – wskazała NIK.
Na Projekt wydatkowano 68,2 mln zł, z tego dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej wyniosło 57,6 mln zł.
W wyniku przeprowadzonej kontroli NIK wniosła do Zarządu Województwa Podlaskiego oraz Związku Powiatów Województwa Podlaskiego o podjęcie działań w celu objęcia całego województwa modernizacją i cyfryzacją danych geodezyjnych.
mc/
Brak komentarza, Twój może być pierwszy.
Dodaj komentarz