KR debatował o gotowości obronnej Europy 2030: to lokalne władze stoją na pierwszej linii frontu

Podczas środowej sesji plenarnej KR, która odbyła się w Brukseli przedstawiciele europejskich regionów dyskutowali nad projektem sprawozdania w sprawie gotowości obronnej Europy 2030. 

„Porządek świata, jaki znaliśmy po II wojnie światowej już nie istnieje. Do tej pory szanowano granice, a inwestycje koncentrowały się na drogach i szpitalach a nie broni. Wierzyliśmy, że pokój jest nieodwracalny ale okazało się, że prawo siły powróciło do Europy. To wymaga spójności i jedności” – zaznaczono na początku posiedzenia. 

W dyskusji podkreślono ogromną rolę regionów i władz lokalnych, które stoją na pierwszej linii frontu zapewniając bezpieczeństwo mieszkańców. 

Europejski pakiet inwestycji na rzecz obrony zaproponowany przez Komisję Europejską skupia się na zapewnieniu interoperacyjności dla przemysłu obronnego, wspólnych zakupach, wspólnych zamówieniach i badaniach. Zgodnie z preferencjami sformułowanymi przez UE, 70 proc. sprzętu obronnego powinno pochodzić z Unii Europejskiej. 

W zbiorczym pakiecie dotyczącym obronności znalazły się konkretne rekomendacje. Należą do nich: umożliwienie inwestycji prywatnych długoterminowych; umożliwienie krótkoterminowego finansowania dla przedsiębiorstw sektora obronnego; zwiększenie ilości pożyczek krótkoterminowych, wyjaśnienie zgodności między inwestorami w obronność a zrównoważonym inwestowaniem a także symulowanie wzrostu funduszy inwestycyjnych. 

Zaleceniem UE jest też uspokojenie producentów i inwestorów z sektora obronnego. W tym celu każde państwo członkowskie zostanie wezwane do opublikowania szczegółowej strategii wizji swoich wydatków wojskowych na okres ponad dwóch lat, aby zapewnić przejrzystość wyborów inwestycyjnych w tym sektorze. 

Przewodnicząca Europejskiego Komitetu Regionów Kata Tüttő przypomniała też o utworzonej w kwietniu grupie roboczej ds. obronności. 

„Chcemy zaangażować grono europejskie w lokalny wymiar obronności” – mówiła Tüttő.

Delegaci KR podkreślali, że mówiąc o europejskim budżecie obronnym to nie można myśleć wyłącznie o wojskowości. Należy pamiętać również o zabezpieczeniu socjalnym, stabilności gospodarczej i wspólnej pracy regionów. „Europa musi stać się bardziej zdolna do działania” – zaznaczono.  

Za priorytet w zakresie obronności uznano również cyberbezpieczeństwo i uniezależnienie Unii Europejskiej od krajów trzecich w zakresie przemysłu i technologii. 

W dyskusji na temat europejskiej gotowości obronnej dużą rolę odegrali członkowie polskiej delegacji KR. 

„Wspieramy wzrost środków na obronność ale bezpośrednie zakupy nie powinny odbywać się kosztem polityki spójności. Potrzebne są pilne działania dla zabezpieczenia wschodniej flanki. Musimy też przejść od reaktywnej obrony do proaktywnego bezpieczeństwa” – mówił Władysław Ortyl, marszałek województwa podkarpackiego. 

Ortyl zaapelował też na forum KR o niezwłoczne procedowanie paktu na rzecz wschodnich regionów przygranicznych a także o stworzenie wschodniej ściany antydronowej. 

„Same w sobie ambicje nie wystarczą. Jeżeli podchodzimy poważnie do kwestii obronności to musimy zagwarantować, że wszystkie nasze inwestycje będą się skupiały w odpowiedni sposób. Efektywna i skuteczna obronność europejska jest w naszym wspólnym interesie” – mówił prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski. 

O wyzwaniach, przed którymi każdego dnia stają polscy samorządowcy mówiła prezydent Łodzi Hanna Zdanowska. 

„Samorządy codziennie mierzą się z suszami, powodziami, migracjami, kryzysem energetycznym. A teraz w Polsce również z atakami ze strony Rosji. Rozwiązaniem są inwestycje podwójnego zastosowania, bo to dzięki nim można łączyć drogę zielonej transformacji z inwestycjami w obronność i bezpieczeństwo cywilne” – zaznaczyła Zdanowska. 

W toku dyskusji skonkludowano, że brakuje współdziałania krajów europejskich na szczeblu finansowym.

Wspólne inwestowanie w obronność musi iść w ślad za jednolitą strukturą obronności. 

„Ukraińcy udowodnili, że są mistrzami w szybkim dostosowaniu swojej gospodarki i firm do potrzeb armii. Powinniśmy wykorzystać ich doświadczenie. Widzę konieczność stworzenia wieloregionalnych platform współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami polskimi i ukraińskimi” – mówił Olgierd Geblewicz, marszałek województwa zachodniopomorskiego. 

Sesja plenarna Europejskiego Komitetu Regionów odbyła się po raz 168 w dniach 13-15 października br. w Brukseli. Głównymi tematami, na których koncentrowali się lokalni włodarze była obronność, polityka spójności i kryzys mieszkaniowy w Europie.  

mo/