Posłowie chcą ułatwić prace nad planami ogólnymi. Koniec uzgodnień i zawieszenie kar dla gmin

We wtorek, 30 września grupa posłów KO, PSL-TD, Polska2050-TD i Lewicy złożyła w Sejmie projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który realizuje szereg postulatów zgłaszanych przez gminy w związku z trudnościami z wdrażaniem planów ogólnych. 

Posłowie zaproponowali m.in. usprawnienie procedury sporządzania planów ogólnych poprzez zastosowanie wyłącznie formy opiniowania projektu z właściwymi organami i instytucjami oraz rezygnację z konieczności uzyskiwania na tym etapie uzgodnień. W uzasadnieniu wskazano, że wynika to z charakteru dokumentu jakim jest plan ogólny. „Jest to akt planowania przestrzennego o krótkiej liście ustaleń, przedstawiający schemat zagospodarowania przestrzeni. (…) Plan ogólny nie określa docelowego przeznaczenia terenu, a jedynie wskazuje katalog przeznaczeń terenu możliwych do wyznaczenia w planach miejscowych czy decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, które odpowiednio w ramach procedury planistycznej i postępowania administracyjnego są uzgadniane z właściwymi organami i instytucjami” – wskazano w uzasadnieniu.

Projekt zakłada też zmianę zasad zachowania zgodności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego z planem ogólnym gminy. Nie będzie konieczne zachowanie zgodności w zakresie maksymalnego udziału powierzchni zabudowy, co umożliwi bardziej elastyczne kształtowanie ustaleń planu miejscowego oraz dostosowanie do zmieniających się potrzeb i uwarunkowań, bez konieczności zmiany planu ogólnego gminy. Zgodnie z propozycją, w przypadku planu miejscowego, dla którego przeprowadzana jest procedura planistyczna z etapem uzgodnień i opinii oraz konsultacjami społecznymi, wystarczające będzie zachowanie zgodności z planem ogólnym gminy w zakresie maksymalnej nadziemnej intensywności zabudowy oraz minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej. Maksymalny udział powierzchni zabudowy określony w planie ogólnym gminy pozostanie wiążącym ustaleniem dla decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Poselski projekt ma też zapobiec uchylaniu przez wojewodów całych uchwał w sprawie planów ogólnych w przypadku stwierdzenia drobnych uchybień. Zgodnie z projektem, organ nadzoru, w przypadku stwierdzenia np. nieznacznych błędów formalnych będzie mógł unieważnić tylko część uchwały ws. planu ogólnego. Rozwiązanie to ma związek z unieważnieniem przez wojewodę śląskiego dwóch uchwał gmin (Jejkowice i Pyskowice) dotyczących planu ogólnego. W obu przypadkach powodem unieważnienia całych uchwał były uchybienia formalne i interpretacyjne związane z nowymi, skomplikowanymi wymogami reformy planowania przestrzennego (zakwestionowane ustalenia dotyczyły wybranych stref planistycznych lub braku danych OUZ w formacie GML).

Projekt zakłada też zawieszenie do dnia 31 grudnia 2026 r. biegu terminów, których przekroczenie jest podstawą do nałożenia kary na gminę za nieterminowe wydanie decyzji w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Ma to związek z masowym napływem wniosków o wydanie tzw. wuzetek i brakiem specjalistów w gminach, które nie są w stanie obsłużyć w terminie wszystkich spraw.

Projekt zakłada też zmianę zasad wejścia w życie pięcioletniego terminu obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy. Od 1 stycznia 2026 r. decyzje WZ będą wygasały po upływie 5 lat od dnia, w którym stały się prawomocne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami zasada ta nie dotyczy decyzji, które staną się prawomocne przed 1 stycznia 2026 r., natomiast w wyniku wprowadzanej zmiany nie będzie dotyczyła również decyzji wydanych w sprawach wszczętych przed dniem 16 października 2025 r. „Tym samym nagromadzenie złożonych wcześniej wniosków o warunki zabudowy w gminach i czas oczekiwania na decyzję pozostanie bez wpływu na okres obowiązywania decyzji, ponieważ istotny będzie moment złożenia wniosku przez inwestora” – podkreślono w uzasadnieniu projektu. 

Równolegle do projektu poselskiego procedowany jest rządowy projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Informację o nim opublikowano w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów 30 września br. 

Rządowy projekt zakłada m.in. zmianę zasad wejścia w życie pięcioletniego terminu obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy, który ma być uzależniony od momentu złożenia wniosku przez inwestora, a także zawieszenie do końca 2026 roku kar dla gmin za nieterminowe wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

mp/