ZMP: trzeba uprościć procedurę wypłaty środków dla gmin w systemie ROP

Zarząd Związku Miast Polskich przyjął stanowisko, w którym wyraził satysfakcję z projektu ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych wdrażającego w Polsce system ROP. Zdaniem przedstawicieli miast regulacja stanowi istotny krok w kierunku wdrożenia sprawiedliwego systemu finansowania gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce, opartego na funkcjonującym od wielu lat modelu gminnym. Według ZMP, system ten pozwoli na realizację zasady „zanieczyszczający płaci” oraz na wyraźne odróżnienie w systemie odpadowym konsumenta od mieszkańca.

Jednocześnie ZMP zgłosił szereg uwag, podkreślając konieczność zmiany niektórych rozwiązań w celu zapewnienia sprawiedliwego i efektywnego funkcjonowania nowego modelu.

Przede wszystkim samorządowcy opowiedzieli się za skróceniem i uproszczeniem procedury wypłaty środków z opłaty opakowaniowej. Jak wskazano w stanowisku: "brak jest podstaw, aby w przypadku gmin podstawą zatwierdzenia wniosku były sprawozdania zatwierdzone przez marszałka województwa, co w szeregu przypadków znacząco przedłuży cały proces i odsunie w czasie dystrybucję należnych gminom środków”. 

Związek domaga się też zmiany kryterium wypłaty środków pochodzących z opłaty opakowaniowej na rzecz gmin – kryterium tym nie może być liczba mieszkańców według danych GUS. W ocenie ZMP kryterium to nie oddaje kosztów związanych z funkcjonowaniem gminnego systemu odpadowego. 

„Dodatkowo pod uwagę powinna być brana gęstość zaludnienia oraz ilość odpadów komunalnych w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Podobnie kryterium wypłaty środków – zwłaszcza w pierwszym okresie funkcjonowania systemu - nie może być ilość odpadów przekazanych do recyklingu bezpośrednio lub po przetworzeniu. Przyjęcie tego kryterium będzie przerzucać na gminy odpowiedzialność za jakość opakowań i ich zdolność do recyklingu, jak również za sytuację na rynku recyklingu odpadów opakowaniowych, co jest całkowicie niezależne od nich” – zaznaczono w stanowisku. 

Zdaniem ZMP brak jest podstaw do wprowadzania obligatoryjnego corocznego badania sprawozdań gmin przez podmioty prywatne na potrzeby rozliczeń ROP, gdyż systemy gminne podlegają już kontroli wielu organów publicznych. W ocenie samorządowców taki audyt niepotrzebnie zwiększy koszty i wydłuży procedurę.

Wśród postulatów miast znalazł się też pomysł ustawowego zagwarantowania minimalnej puli środków pochodzących z opłaty opakowaniowej na rzecz gmin oraz wyraźne zagwarantowanie określonej części środków na gospodarkę odpadami komunalnymi.

ZMP opowiada się też za wprowadzeniem mechanizmów gwarantujących obniżenie kosztów po stronie gmin na skutek transferowania do przetwarzających odpady komunalne oraz prowadzących recykling odpadów opakowaniowych środków, które pochodzą z opłaty opakowaniowej.

mp/