Marszałkowie przeciwko centralizacji polityki spójności. Stanowczy apel do Komisji Europejskiej

Przedstawiciele Związku Województw RP przyjeli swoje stanowisko w przededniu publikacji przez Komisję Europejską projektu nowych Wieloletnich Ram Finansowych na lata 2028-2035.

Marszałkowie wyrazili w nim swój zdecydowany sprzeciw wobec koncepcji centralizacji struktury przyszłego budżetu UE wskazując na jej sprzeczność z wpisaną w Traktat o Unii Europoejskiehj zasadą pomocniczości. Ich zdaniem centralizacja budżetu UE zagraża efektywności działań służących wzmocnieniu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej UE, a także godzi w fundamentalną logikę polityki spójności.

„Pojawiające się informacje dotyczące centralizacji Funduszy Europejskich są wyjątkowo niekorzystne dla rozwoju polskich województw. To też narracja dająca paliwo siłom antyeuropejskim. Oczywiście mamy świadomość, że model myślenia i działania, który wypracowaliśmy w UE w ciągu ostatnich 20 lat wymaga rewizji, ale nie może ona polegać na osłabieniu roli regionów realizujących inwestycje dostosowane do lokalnych uwarunkowań” – ocenił prezes Związku Województw RP Olgierd Geblewicz.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Związek wyjaśnił, że dotychczasowy model umożliwiał im dopasowanie inwestycji do warunków lokalnych, takich jak kapitał ludzki czy dostępna infrastruktura, a województwa mogły określać własne priorytety i zadania. Zdaniem organizacji centralizacja zatrzyma ten proces decyzyjny.

„Doświadczenia płynące z realizacji Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) wyraźnie wskazują, że scentralizowane, nie delegujące kompetencji na regiony mechanizmy wdrożeniowe oraz brak ukierunkowanego terytorialnie podejścia, nie przekładają się na zapewnienie regionom realnych perspektyw rozwojowych, a w efekcie nie pozwalają skutecznie wzmacniać UE jako całości” – zauważył Olgierd Geblewicz.

W piśmie skierowanym do unijnych władz prezes Związku Województw RP podkreślił gotowość regionów do udziału w debacie na temat przyszłego budżetu UE, który „pozwoli właściwie odpowiedzieć na długofalowe wyzwania stojących przed kolejnymi pokoleniami Europejczyków”.

Wieloletnie Ramy Finansowe wyznaczają ogólne cele budżetowe UE na okres siedmiu lat. Określają one, ile pieniędzy zostanie przeznaczonych na różne polityki i programy UE, takie jak wspólna polityka rolna (WPR), polityka spójności, badania i innowacje, infrastruktura czy wsparcie dla krajów rozwijających się. Budżet UE ma na celu zapewnienie stabilności i przewidywalności w wydatkach wspólnoty.

mc/ mp/