Państwo bez papieru: opracowany przez NASK system EZD RP rewolucjonizuje administrację publiczną

System Elektronicznego Zarządzania Dokumentacją (EZD RP) opracowany przez NASK i wdrażany wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji, to kluczowe narzędzie transformacji Polski w e-państwo. Celem zmian jest zachęcenie wszystkich jednostek rządowych, w tym ministerstw, Sejmu, KRUS-u oraz samorządowych, takich jak szpitale, przedszkola, biblioteki czy MOPS-y, do wdrażania systemu EZD RP, co wpisuje się w planowany obowiązek cyfryzacji urzędów od 2028 r.

Platforma cyfrowa systemu EZD RP oferuje bezpieczny i wspomagany przez sztuczną inteligencję (polski model językowy PLLuM, opracowany przez ekspertów NASK) dostęp do przechowywanych w chmurze danych milionów Polek i Polaków.

„Strategia Cyfryzacji Polski do roku 2035 oznacza wejście w tryby, w których wszystkie usługi świadczone przez administrację mają charakter online. System EZD RP to milowy krok w stronę państwa bez papieru, który ma budować przyjazną, dobrze zarządzaną i będącą blisko obywatela administrację” - podkreślił wicepremier Krzysztof Gawkowski, minister cyfryzacji podczas konferencji prasowej w NASK.

Radosław Nielek, dyrektor NASK-PIB wskazał, że cyfryzacja procesu administracyjnego nie jest prostym przeniesieniem procesu do domeny cyfrowej, tylko zaprojektowaniem go na nowo, z wykorzystaniem zaawansowanych narzędzi informatycznych.

„Wdrożenie EZD RP w administracji to jeden z najtrudniejszych projektów, z którymi mierzy się NASK, dużo trudniejszy niż budowa komputera kwantowego, modelu językowego PLLuM czy przekopanie kolejnej mierzei. To są projekty, które wymagają współpracy dziesiątek tysięcy ludzi, a docelowo planujemy infrastrukturę, która umożliwi świadczenie usług dla pół miliona użytkowników” - zaznaczył Radosław Nielek.

Do końca 2025 r. ma powstać ekosystem, który umożliwi udostępnienie oprogramowania EZD RP jako usługi (SaaS) w chmurze. Dyrektor Nielek wskazał, że Centralny Ośrodek Informatyki (COI) prowadzi obecnie duże postępowanie zakupowe, aby udostępnić usługę chmurową dla 300 tys. użytkowników.

Na udostępnienie EZD RP jako usługi w chmurze dla 300 tys. użytkowników oraz realizację kolejnych wdrożeń Ministerstwo Cyfryzacji przeznacza 200 mln zł w ramach środków z KPO.

Dyrektor NASK dodał, że dzięki chmurze samorządy nie będą musiały martwić się o budowę własnego ekosystemu, aktualizacje czy zabezpieczenia, ponieważ wszystko otrzymają w pakiecie w ramach darmowej usługi, jaką jest system EZD.

EZD RP jest zintegrowany z systemem ePUAP, z e-Doręczeniami oraz z mObywatelem. Jak mówił Dariusz Standerski, wiceminister cyfryzacji, wyzwaniem, które pojawiło się przy wdrażaniu systemu EZD RP, jest dostosowanie przepisów administracyjnych do możliwości, które oferują systemy takie jak EZD RP.

„Mamy technologię z XXI wieku, ale dalej obowiązuje nas Kodeks Postępowania Administracyjnego z lat 60., w którym po kilku kluczowych nowelizacjach dalej mamy terminy i zasady, które z EZD po prostu nie współgrają. To nie EZD musi się zmienić w stosunku do kodeksu postępowania administracyjnego, tylko kodeks musi się zmienić w stosunku do EZD. I nad tym pracujemy” - powiedział Dariusz Standerski.

Od strony technicznej za sprawne funkcjonowanie systemu odpowiada Centralny Ośrodek Informatyki (COI), który obecnie prowadzi przetargi na zakup sprzętu za kilkadziesiąt milionów złotych na projekt chmury dla 300 tysięcy użytkowników.

„To jest duże postępowanie podzielone na kilkanaście odrębnych: na szafy, na sprzęt do AI, na licencje. Część z tych ofert już została otwarta, więc na stronie COI można sprawdzić, kto je złożył i na jakie kwoty. COI rozstrzyga, kto dostarczy sprzęt, natomiast w kontekście przetwarzania i przechowywania danych wszystko to będzie własna infrastruktura Ministerstwa Cyfryzacji, udostępniana za darmo samorządom” - podkreślił dyrektor NASK.