RIO: dotowanie kotłów na gaz przez samorządy nadal możliwe  

Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady z 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, od dnia 1 stycznia 2025 r. państwa członkowskie nie mogą udzielać żadnych zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, z wyjątkiem kotłów wybranych do inwestycji przed 2025 r. 

W związku z tym władze Oświęcimia zwróciły się do krakowskiej RIO z pytaniem, czy w tej sytuacji miasto powinno zawiesić program, w ramach którego przyznaje mieszkańcom dotacje na wymianę starych i nieekologicznych źródeł ciepła na nowe ekologiczne, w tym na kotły gazowe.

W odpowiedzi RIO przypomniała, że dyrektywy unijne wymagają implementacji do prawa krajowego i dopiero po prawidłowo przeprowadzonej transpozycji zastosowanie znajdują odpowiednie przepisy prawa krajowego uchwalonego w ramach przeprowadzonej implementacji. Izba dodała, że w przypadku dyrektywy ws. charakterystyki energetycznej budynków, termin na jej pełną implementację określono na dzień 29 maja 2026 r. 

RIO zwróciła przy tym uwagę, że w dyrektywie przewidziano co prawda, że państwa członkowskie wprowadzą w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wprowadzenia już od 1 stycznia 2025 r. zakazu udzielania zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, „jednak jak dotąd takie przepisy nie zostały uchwalone”.

„Jednocześnie nie zostały spełnione wszystkie przesłanki pozwalające na uznanie, że zachodzi tzw. bezpośredni skutek dyrektywy. W konsekwencji powyższego, a także mając na względzie, że wskazana dyrektywa nie została jeszcze implementowana do krajowego porządku prawnego, należy podzielić pogląd, zgodnie z którym przywołana powyżej uchwała Rady Miasta Oświęcim może być nadal stosowana” – wskazała RIO.

Izba podkreśliła, że z analizowanej dyrektywy wynika również, iż nadal powinna istnieć możliwość udzielania zachęt finansowych w przypadku instalacji hybrydowych systemów ogrzewania o znacznym udziale energii ze źródeł odnawialnych, takich jak połączenie kotła z energią słoneczną termiczną lub pompą ciepła. 

„Dyrektywa nie wprowadza zatem definitywnego zakazu udzielania ze środków publicznych wsparcia ukierunkowanego na dofinansowanie instalowania kotłów zasilanych paliwami kopalnymi” – zaznaczyła Izba. 

W ocenie RIO, skoro przedmiotowa dyrektywa dopuszcza współistnienie takich systemów grzewczych z innymi akceptowanymi w dyrektywie systemami (funkcjonujących jako systemy hybrydowe), zasilanymi energią pochodzącą z pomp ciepła czy też z energii słonecznej, to „należałoby postulować rozważenie odpowiedniego znowelizowania obowiązującej uchwały (rady miasta - red.), stanowiącej podstawę udzielania dotacji na zakup i montaż kotłów gazowych”. 

Na początku maja br. Komisja Europejska wszczęła wobec Polski postępowanie o naruszenie prawa UE w związku z niewdrożeniem przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. dotyczącej wycofania dotacji na wolnostojące kotły zasilane paliwami kopalnymi.

mp/