W piątek wchodzą w życie znowelizowane przepisy dotyczące oceny pracy nauczycieli

Nowelizacja rozporządzenia to efekt pracy grupy roboczej działającej w ramach Zespołu ds. pragmatyki zawodowej nauczycieli. Partnerzy społeczni biorący udział w tych pracach - przedstawiciele nauczycielskich związków zawodowych i organizacji jednostek samorządu terytorialnego - wskazywali na potrzebę uproszczenia zasad oceniania, zwiększenia ich przejrzystości i zapewnienia nauczycielom większego wpływu na proces oceny.

Uproszczenie kryteriów oceny pracy nauczycieli, zwiększenie ich udziału w całym postępowaniu, w tym w procedurze odwoławczej - takie zmiany wprowadza nowelizacja rozporządzenia ministra edukacji w sprawie oceny pracy nauczycieli, która w piątek wchodzi w życie.

Dotychczas obowiązywała rozbudowana lista kryteriów. Prowadziło to do skomplikowania procedury i trudności w jednoznacznej interpretacji wymagań. Po zmianach ich liczba się zmniejszyła. Obecnie wszystkie kryteria odnoszą się bezpośrednio do obowiązków nauczyciela wynikających z ustaw Prawo oświatowe i Karta nauczyciela. W nowelizacji wprowadzono też uproszczoną skalę punktacji.

Przed zmianami nauczyciel miał prawo zapoznania się z projektem oceny, ale nie zawsze miał dostęp do opinii wydawanych przez inne podmioty, jak rada rodziców czy samorząd uczniowski.

Po zmianach dyrektor szkoły będzie miał obowiązek zapoznać nauczyciela nie tylko z projektem oceny, ale również z opiniami wydanymi przez uprawnione podmioty, w tym przez radę rodziców (jeśli działa w szkole), mentora (w przypadku nauczyciela w trakcie przygotowania zawodowego), samorząd uczniowski, doradcę metodycznego lub innego nauczyciela mianowanego/dyplomowanego, opiekuna naukowo-dydaktycznego (w kolegiach pracowników służb społecznych). Nauczyciel będzie miał prawo ustnie lub pisemnie odnieść się do przedstawionych opinii w terminie 5 dni roboczych od dnia zapoznania się z nimi.

Po zmianach dyrektor szkoły oceniany w ramach tego procesu będzie miał prawo zapoznania się z opiniami: rady szkoły, zakładowych organizacji związkowych, rady programowej (w przypadku kolegium pracowników służb społecznych). Dyrektor będzie mógł również ustnie lub pisemnie odnieść się do tych opinii w terminie pięciu dni roboczych od dnia zapoznania się z nimi.

Przed nowelizacją nie było obowiązku przedstawienia nauczycielowi pisemnego odniesienia dyrektora do zarzutów zawartych w odwołaniu. Po zmianach w przypadku złożenia odwołania od oceny dyrektor szkoły będzie miał obowiązek przekazać nauczycielowi swoje pisemne stanowisko wobec zarzutów podniesionych w odwołaniu.

Ocena pracy nauczyciela służy monitorowaniu stopnia realizacji przez niego obowiązków wynikających z przepisów Prawa oświatowego i Karty nauczyciela. Obejmuje ona w szczególności zadania dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, a także inne obowiązki określone w statucie szkoły.

Ocena uwzględnia m.in. poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć, dbałość o bezpieczeństwo uczniów, współpracę z rodzicami i aktywność w zakresie doskonalenia zawodowego.

Oceny pracy dokonuje się, co do zasady, nie wcześniej niż po upływie roku od poprzedniej oceny. Postępowanie może być wszczęte z inicjatywy dyrektora szkoły, nauczyciela, kuratora oświaty, organu prowadzącego szkołę, rady szkoły lub rady rodziców.

Ministerstwo Edukacji Narodowej, uzasadniając nowelizację, wskazywało, że celem wprowadzenia nowych zasad jest zapewnienie większej transparentności, sprawiedliwości i jednolitości ocen, a także wzmocnienie roli oceny pracy jako narzędzia wspierającego rozwój zawodowy nauczycieli i podnoszenie jakości edukacji w Polsce.

Zespół do spraw pragmatyki zawodowej nauczycieli powołany został w kwietniu 2024 r. Jest organem pomocniczym ministra edukacji. W jego skład oprócz przedstawicieli Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Ministerstwa Finansów wchodzą też: przedstawiciel Instytutu Badań Edukacyjnych - Państwowego Instytutu Badawczego i przedstawiciele związków zawodowych zrzeszających nauczycieli i pracowników oświaty oraz samorządów.

Zadaniem zespołu jest przygotowanie propozycji rozwiązań w zakresie pragmatyki zawodowej nauczycieli, w szczególności w zakresie: wynagradzania nauczycieli, awansu zawodowego i oceny pracy nauczycieli, odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli, emerytur nauczycieli oraz nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych, kwalifikacji, kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli. (PAP)

dsr/ joz/