NASK przestrzega przed fałszywymi sklepami internetowymi

Jak wynika z raportu "E-commerce w Polsce", opublikowanego we wrześniu przez firmę Gemius, zakupy w internecie preferuje 78 proc. Polaków, a do wirtualnego koszyka najczęściej trafiają ubrania, kosmetyki, książki, elektronika i akcesoria motoryzacyjne.

Od kilku lat CERT Polska rejestruje coraz więcej przestępstw polegających na tworzeniu fałszywych sklepów internetowych. Żeby zdobyć zaufanie klientów, cyberprzestępcy sięgają po logo rozpoznawalnych marek, atrakcyjne zdjęcia produktów i zachęcające opinie klientów - przestrzega NASK.

Jednocześnie działający w strukturach Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej - Państwowego Instytutu Badawczego zespół CERT Polska, odpowiedzialny m.in. za monitorowanie zagrożeń cyberbezpieczeństwa i incydentów na poziomie krajowym, w 2024 r. przyjął blisko 1,6 tys. zgłoszeń dotyczących tworzenia fałszywych sklepów internetowych sprzedających fikcyjne towary lub wyłudzających dane dostępowe do kont bankowych.

Poza tym CERT Polska zanotował ok. 14 tys. przypadków wykorzystywania wizerunku znanych platform sprzedażowych, m.in. Allegro i OLX.

W swojej publikacji "Okazja czy pułapka. Poradnik o bezpiecznych zakupach online" NASK wyjaśnił, że do szybkich decyzji zakupowych nakłaniają stosowane przez przestępców formy manipulacji, m.in. presja czasu, wzbudzanie silnych emocji oraz wykorzystywanie zaufania. Cyberprzestępcy zdobywają je, sięgając po logotypy rozpoznawalnych marek. Wspierają się także atrakcyjnymi zdjęciami produktów i zachęcającymi opiniami klientów.

Zdarza się również, że tworzą nowe, fikcyjne witryny handlowe, które po krótkim czasie znikają, pozostawiając klientów bez zamówionych produktów i środków finansowych. Innym sposobem działania jest prowadzenie sklepu, który faktycznie realizuje wysyłki, lecz dostarcza towary niezgodne z opisem lub o znacznie niższej jakości.

Miejsca, w których według NASK można spotkać się z fałszywymi ofertami i promocjami, to: reklamy w wyszukiwarkach internetowych, wiadomości e-mail z fałszywymi promocjami, posty sponsorowane na platformach społecznościowych i działające na nich grupy zakupowe.

Tym, co powinno wzbudzić podejrzenia kupujących, są podejrzanie niskie ceny (czasem niższe nawet o połowę), ograniczone lub nietypowe formy płatności (np. brak możliwości zapłacenia za zakupy blikiem), brak lub małe urozmaicenie opinii (pozytywne lub powtarzające się komentarze, dodane w krótkim czasie) oraz brak pełnych danych firmy (np. numeru NIP lub adresu e-mail).

Kupując, warto sprawdzić adres strony internetowej (symbol kłódki przy adresie nie jest już gwarancją bezpieczeństwa), uważnie przeczytać opis produktu i warunki zwrotu, a także zachować potwierdzenia dokonanych transakcji.

Przy podejrzeniu oszustwa należy przede wszystkim zadbać o bezpieczeństwo swoich rachunków bankowych (m.in. poprzez zmianę danych do logowania), powiadomić bank i zgłosić się na policję.

Warto także wysłać zgłoszenie do CERT Polska, np. za pomocą aplikacji mObywatel.

Katarzyna Czarnecka (PAP)