W niedzielę rozpoczyna się Chanuka – święto świateł

Naczelny rabin Polski Michael Schudrich powiedział PAP, że nazywana świętem świateł Chanuka rozpoczyna się 25. żydowskiego miesiąca kislew, a kończy 2. miesiąca tewet i wypada przeważnie w grudniu. W tym roku rozpoczyna się wieczorem 14 grudnia i kończy wieczorem 22 grudnia.

W niedzielę rozpoczyna się Chanuka, ośmiodniowe żydowskie święto świateł, które upamiętnia wydarzenia z II w. p.n.e. - zwycięstwo Machabeuszy nad armią króla Antiocha IV, odbicie Świątyni Jerozolimskiej z rąk okupantów i cud rozmnożenia oliwy.

Przypomniał, że Chanuka upamiętnia wydarzenia z II w. p.n.e., kiedy naród żydowski żył pod okupacją króla syryjskiego Antiocha IV z dynastii Seleucydów. Zaznaczył, że władca ten postanowił zakazać żydom kultywowania ich religijnych zwyczajów. Co gorsza - jak podkreślił Schudrich - król zbezcześcił Świątynię Jerozolimską, czyniąc ją miejscem pogańskiego kultu przez składanie ofiar greckim bogom.

- To było coś najgorszego, co mogło nam się przydarzyć, ponieważ świątynia to dla żydów miejsce najświętsze, gdzie czcimy jedynego Boga. Te wydarzenia wywołały powstanie, na którego czele stanął ród Machabeuszy. Być może była to pierwsza wojna o wolność religijną w historii ludzkości - stwierdził.

Zaznaczył, że Machabeusze walczyli przeciwko przeważającym siłom wroga, ale zwyciężyli. Kiedy odbili świątynię z rąk okupantów, chcieli wznowić w niej rytuał zapalania menory, czyli charakterystycznego, dziewięcioramiennego świecznika. Okazało się jednak, że mają do dyspozycji jedynie jedną, niewielką buteleczkę ceremonialnej oliwy, której ilość powinna wystarczyć na jeden dzień.

- Kapłan zadał sobie pytanie: czy zapalić menorę od razu, mimo że oliwy jest za mało, czy lepiej poczekać kilka dni, aż zostanie wyprodukowana nowa. W końcu zdecydował, że zapali menorę od razu, mimo niedostatku. Wówczas zdarzył się cud: oliwy wystarczyło na osiem dni. I tyle dni trwają obchody Chanuki - na pamiątkę tego wydarzenia - wyjaśnił Schudrich.

Zdaniem naczelnego rabina Polski ważniejsza od cudu rozmnożenia oliwy była nauka płynąca z niego.

- Chanuka uczy, żeby nie poddawać się i podejmować działanie nawet wtedy, gdy wydaje się, że nie mamy wszystkiego, co potrzebne, gdy czegoś nam brakuje. W życiu zawsze będzie nam czegoś brakowało, ale mimo to warto zacząć, warto się starać. A rezultat jest w rękach Boga - stwierdził.

Podkreślił, że zwycięstwo Machabeuszy w wojnie z królem Antiochem IV pokazuje, że nawet jeśli jedna strona konfliktu jest militarnie słabsza, może zwyciężyć, jeśli dysponuje siłą duchową.

- W Polsce widzieliśmy podobny cud w latach 80., kiedy Solidarność zwyciężyła w starciu z komunistycznymi władzami. Oni również nie zrezygnowali z walki, w której siły były nierówne, ponieważ wiedzieli, że to, co robią, jest ważne i moralnie słuszne - ocenił.

Wyjaśnił, że żydzi obchodzą Chanukę w domu, w rodzinnym gronie. Centralnym punktem jest codzienne zapalanie dziewięcioramiennego świecznika zwanego chanukiją, który stawia się przy oknie tak, aby jego światło było widoczne z zewnątrz. Zapalaniu świec towarzyszą specjalne modlitwy.

Zaznaczył, że jednym z chanukowych zwyczajów jest jedzenie potraw, które na pamiątkę cudu rozmnożenia oliwy smażone są na oleju, np. pączków lub placków ziemniaczanych.

Wyjaśnił, że dzieci grają w drejdel - grę, która polega na kręceniu specjalnym bączkiem. Na każdej z czterech stron bączka jest inna litera żydowskiego alfabetu. Kręcąc nim, dzieci układają z tych liter zdanie: "wielki cud był tam" (hebr. nes gadol haja szam). Jeśli gra odbywa się w Izraelu, na bączku widnieją słowa: "wielki cud był tu". Dodał, że z okazji chanuki dzieci dostają prezenty. (PAP)

iżu/ joz/