Ministerstwo klimatu do końca roku chce zdążyć z pierwszą wersją strategii dotyczącej CCS w Polsce

Resort klimatu i środowiska w odpowiedzi na pytania PAP wskazał, że na podstawie zawartego 5 marca 2025 roku listu intencyjnego ws. rozwoju technologii wychwytu, transportu, składowania i wykorzystania dwutlenku węgla (CCS/CCSUS) w Polsce prowadzi prace nad strategią we współpracy z grupą roboczą, której członkami są zarówno partnerzy społeczni, jak i przedstawiciele innych resortów.

Do końca br. resort klimatu zamierza zakończyć prace nad pierwszą wersją strategii dotyczącej składowania i wychwytywania CO2 w Polsce - poinformował PAP resort. Trwają też prace nad ustawą w tej sprawie. Analizowana jest też możliwość wsparcia dla firm, którym ta technologia jest niezbędna w dekarbonizacji.

"Grupa wypracowała wstępny zarys dokumentu, który podlega obecnie pracom w MKiŚ. Intencją resortu jest ukończenie prac nad pierwszą pełną wersją dokumentu do końca bieżącego roku oraz uruchomienie konsultacji publicznych w roku 2026" - poinformował resort.

Zaznaczył, że dokument będzie wymagał opracowania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, po której będzie mógł zostać zatwierdzony przez rząd. "Ministerstwu zależy, aby proces ten został zrealizowany w 2026 r., jednak tempo prac będzie uzależnione od liczby i charakteru uwag zgłoszonych w ramach konsultacji" - przekazał.

MKiŚ poinformowało również, że pracuje nad oceną skutków regulacji (OSR) do ustawy dotyczącej CCS/CCSUS.

"Kluczowym założeniem jest stworzenie przejrzystych ram prawnych dla inwestycji w zakresie transportu CO2 oraz dostępu do usług transportu rurociągowego i składowania CO2. Zakłada się także doprecyzowanie przepisów dotyczących wyznaczenia operatora systemu przesyłowego, zasad kontroli realizacji zasady TPA (czyli dostępu stron trzecich do sieci przesyłu - PAP), ułatwienia w pozyskiwaniu wymaganych zgód" - przekazał resort. Dodał, że zawarte tam będą wymagania techniczne dla infrastruktury przesyłowej oraz przepisy dot. zasad zapewnienia bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

Ministerstwo przypomniało, że obecne przepisy regulują etap poszukiwania lub rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, dokumentowania warunków hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich górotworu oraz docelowego podziemnego składowania dwutlenku węgla. Dodatkowo umożliwiają one połączenie działalności w zakresie wydobywania węglowodorów, prowadzonej z zastosowaniem metody intensyfikacji wydobycia polegającej na zatłaczaniu dwutlenku węgla do złoża, z jednoczesnym składowaniem dwutlenku węgla.

Poinformowało ponadto, że prowadzi uzgodnienia wewnątrzresortowe dotyczące projektu rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie z 2014 r. w sprawie obszarów, na których dopuszcza się lokalizowanie kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla.

"Projekt przewiduje wyznaczenie nowych obszarów, na których dopuszczone będzie lokalizowanie kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla. Aktualnie możliwe jest lokalizowanie kompleksów podziemnego składowania dwutlenku węgla na obszarach morskich, planowane jest natomiast wyznaczenie nowych obszarów również w części lądowej" - przekazano. Projekt czekają jeszcze uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje społeczne i opiniowanie.

Jak podkreśliło ministerstwo klimatu, zgodnie z konsultowaną wersją "A" Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu zakłada się uruchomienie instrumentu wsparcia podmiotów z branż hard-to- abate (trudnych do dekarbonizacji - PAP) w inwestycjach w CCUS.

"Na obecnym etapie MKiŚ prowadzi analizy kosztów niezbędnych inwestycji oraz rozpoznanie dostępności środków. Zakres pomocy będzie uzależniony od możliwości budżetowych oraz decyzji dotyczących podziału dostępnych środków" - stwierdziło ministerstwo.

W ocenie resortu klimatu rynek CCS jest rynkiem, który "dopiero się zaczyna rozwijać". MKiŚ dodało więc, że buduje kompetencje w tym zakresie m.in. przez stworzenie platformy współpracy z interesariuszami zewnętrznymi oraz rozszerzanie współpracy zagranicznej.

Poinformowano też, że prowadzony jest dialog z państwami bardziej zaawansowanymi w procesie budowy tego rynku, w tym z Norwegią, Danią, Holandią i Wielką Brytanią. "Dalszy rozwój będzie wymagał rozbudowy kadr, w szczególności odpowiadających za przygotowanie i wdrażanie strategii oraz nowych obszarów regulacyjnych. W następnym roku KE zamierza przedstawić pakiet regulacji w sprawie transportu CCS. Obecnie trwają już konsultacje kierunkowe, a KE organizuje dyskusje tematyczne" - zaznaczyło MKiŚ.

Obecnie w Polsce w Cementowni Kujawy należącej do Koncernu Holcim realizowany jest pierwszy w Polsce projekt Go4ECOPlanet, który ma na celu całkowite wyeliminowanie emisji CO2 z procesu produkcji klinkieru, podstawowego składnika cementu. Planowany całkowity koszt inwestycji to ok. 400 mln euro. Uruchomienie instalacji wychwytu dwutlenku węgla w cementowni Kujawy miałoby nastąpić do 2030 roku.

W marcu 2025 r. z kolei Orlen i Equinor podpisali porozumienia, zgodnie z którymi przeprowadzą identyfikację miejsc potencjalnego składowania CO2 na lądzie, jak i w polskiej części Bałtyku.

Ośrodek Studiów Wschodnich zwrócił niedawno uwagę, że 21 listopada br. w Niemczech Bundesrat zatwierdził przegłosowaną przez Bundestag nowelizację ustawy o składowaniu dwutlenku węgla. Nowe prawo zezwala na budowę składowisk pochodzącego z przemysłu CO2 do celów komercyjnych pod dnem morskim w wyłącznej strefie ekonomicznej RFN (poza wodami terytorialnymi) oraz - na wyraźne życzenie landów (klauzula opt-in) - na lądzie. (PAP)

ab/ mick/ mhr/