KOWR: Polska znaczącym producentem gęsiny w Unii Europejskiej

Gęsi hodowane w Polsce przeznaczane są przede wszystkim na cele konsumpcyjne. Duże znaczenie gospodarcze ma również gęsi puch i pierze, które mają zastosowanie jako wypełniacz o bardzo dobrych właściwościach termicznych.

Polska jest wiodącym producentem gęsiny w Unii Europejskiej. Krajowe pogłowie gęsi w ostatnich latach kształtuje się w przedziale 0,9-1,3 mln sztuk, a większość produkcji trafia na eksport do krajów UE, głównie do Niemiec - informuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.

Zgodnie z danymi KOWR w 2024 r. pogłowie gęsi wyniosło 1,2 mln sztuk (tj. ok. 22 tys. ton), a najwięcej hoduje się ich w województwach wielkopolskim (258 tys. szt., 20 proc. udziału) i warmińsko-mazurskim (213 tys. szt., 16 proc.). Duże pogłowie występuje również w województwach podlaskim (172 tys. szt.), mazowieckim (150 tys. szt.) oraz łódzkim (123 tys. szt.).

Duża część polskiej gęsiny (ok. 70 proc. produkcji) trafia na eksport. Najwięcej sprzedaje się jej do krajów Unii Europejskiej. Niezmiennie od wielu lat głównym odbiorcą mięsa gęsiego są Niemcy. W 2024 r. na rynek niemiecki trafiło 9,5 tys. ton polskiej gęsiny o wartości 46 mln euro, co stanowiło 66 proc. wolumenu i 76 proc. przychodów z eksportu tego asortymentu. Odbiorcami polskiej gęsiny były też: Francja, Hongkong, Austria, Czechy oraz Wielka Brytania.

Jak wskazuje KOWR, popularność produkcji mięsa gęsiego w Polsce wynika z utrzymującego się popytu eksportowego. Ze względu na wysoką jakość polskie gęsi są cenione przez zagranicznych konsumentów. W latach 2012-2024 wolumen sprzedaży zagranicznej gęsiny kształtował się od 14 tys. ton do 21 tys. ton. W 2024 r. wyeksportowano 14 tys. ton o wartości 61 mln euro wobec 85 mln euro uzyskanych w 2023 r.

Pod względem wpływów rekordowy był 2022 r., kiedy za 14 tys. ton gęsiny uzyskano 116 mln euro. Natomiast w 2016 r. za sprzedaż za granicą 21 tys. ton mięsa gęsiego przychody wyniosły jedynie 83 mln euro.

Według Biura Analiz i Strategii KOWR, od stycznia do sierpnia 2025 r. eksport mięsa gęsiego kształtował się na poziomie niższym niż w tym samym okresie 2024 r. W tym roku krajowi przedsiębiorcy sprzedali za granicę 2 tys. ton mięsa gęsiego wobec 3 tys. ton w ciągu ośmiu miesięcy zeszłego roku. Eksperci podkreślili, że gros eksportu przypada na jesień, gdy gęsi osiągają dorosłość.

Szacuje się, że na świecie występuje około 60 ras gęsi. W Polsce dominuje Gęś Biała Kołudzka, która stanowi ponad 98 proc. pogłowia gęsi. Została ona wyhodowana w Instytucie Zootechniki w Kołudzie Wielkiej. Rasa ta odznacza się bardzo dobrymi przyrostami masy ciała, małą zawartością tłuszczu i - jak twierdzą koneserzy - znakomitym smakiem. Jako rasa została uznana w 2012 roku, co zapoczątkowało bardziej dynamiczny rozwój produkcji.

Jeszcze kilka lat temu popyt w kraju na gęsinę był niewielki ze względu m.in. na dość wysoką cenę i brak tradycji w spożywaniu tego gatunku drobiu. W ostatnim okresie mięso gęsi zyskuje na popularności dzięki m.in. dużym akcjom promocyjnym, takim jak "gęsina na świętego Marcina" (imieniny Marcina przypadają 11 listopada). Jest też promowane jako danie na Narodowe Święto Niepodległości, na wzór amerykańskiego Dnia Dziękczynienia, gdy tradycyjnie spożywany jest indyk.

Konsumpcja gęsi ma w Polsce długie tradycje, dlatego już ponad 20 produktów i potraw z gęsi zostało wpisanych na "Listę produktów tradycyjnych" prowadzoną przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Znajdują się na niej m.in. Gęś owsiana z Bogusławic, Gęś pomorska pieczona czy Gęś owsiana ostrzeszowska oraz Półgęsek z Radziwiłłowa.

Według KOWR dodatkowym argumentem za częstszym spożywaniem tego mięsa są jego właściwości. Charakteryzuje się ono korzystnymi proporcjami kwasów tłuszczowych, jak omega-3 i omega-6, i - jak zaznaczono - ma wiele walorów prozdrowotnych.

Świeże mięso z gęsi jest dostępne w sklepach późną jesienią i jest poszukiwane przez konsumentów, mimo że jest najdroższym z mięs drobiowych w naszym kraju. Za kilogram gęsi trzeba zapłacić w sklepie nawet 60-100 zł. Dorosła gęś osiąga wagę ok. 5-7 kg.

Jak podał KOWR, w 2025 r. ceny gęsi w skupie są wyższe niż przed rokiem średnio o 17-25 proc. (tj. o ok. 3 zł za kg). W trzecim tygodniu października br. w zakładach objętych monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi gęsi tuczone skupowano przeciętnie po 14,09 zł/kg wobec 11,27 zł/kg w analogicznym tygodniu 2024 r., tj. o 25 proc. drożej niż rok temu.

Anna Wysoczańska (PAP)

awy/ mmu/ lm/