TSUE: restrukturyzacja banku nie wyklucza zawieszenia spłaty rat kredytu

Chodzi o wstrzymanie spłaty rat na rzecz banku w upadłości. Domagali się tego kredytobiorcy, którzy w 2007 r. zaciągnęli w Getin Noble Bank (GNB) kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego. W postępowaniu głównym kredytobiorcy domagali się stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunków w umowie kredytu oraz jej unieważnienia. Gdy w 2022 r. rozpoczęła się przymusowa restrukturyzacja banku, wnieśli m.in. o wstrzymanie obowiązku spłat rat kredytu na czas trwania ich postępowania sądowego.

Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że restrukturyzacja Getin Noble Bank, który ogłosił upadłość, nie powinna wykluczać możliwości zawieszenia spłaty kredytu. Wnioskowali o to kredytobiorcy, którzy domagają się przed polskim sądem unieważnienia umowy na kredyt hipoteczny we franku szwajcarskim.

Ustawa o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym (BFG) nakazuje jednak umorzenie postępowania zabezpieczającego wobec banku, który podlega restrukturyzacji, a wszczęcie nowego jest niedopuszczalne.

Sąd Okręgowy w Warszawie zapytał TSUE, czy brak możliwości uwzględnienia wniosku konsumenta jest zgodny z prawem UE. Chodzi o zgodność prawa polskiego z zapisami dwóch unijnych dyrektyw: o działaniach naprawczych i restrukturyzacji oraz o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich.

W odpowiedzi na pytanie polskiego sądu TSUE orzekł, że prawo UE sprzeciwia się oddaleniu wniosku o zabezpieczenie złożonego przez kredytobiorcę w opisanej sprawie.

Trybunał w Luksemburgu przypomniał, że celem dyrektywy o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony praw konsumenta oraz zapobieganie stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach. Dodał, że na państwach członkowskich spoczywa obowiązek zapewnienia skuteczności unijnego prawa. W rozstrzyganej sprawie taka skuteczność może oznaczać właśnie zastosowanie zabezpieczenia chroniącego konsumenta przed płaceniem kwot wyższych niż te, których GNB będzie mógł dochodzić od kredytobiorcy, jeśli zapadnie wyrok o unieważnieniu umowy kredytowej.

TSUE podkreślił, że ochrona konsumenta zgodnie z przepisami dyrektywy nie ma negatywnego wpływu na proces restrukturyzacji.

W czwartkowym komunikacie TSUE przypomniał, że to warszawski sąd podnosił, iż postanowienia umowy kredytu, który zaciągnęli powodowie w GNB, można uznać za nieuczciwe, oraz że umowa ta może nie obowiązywać po stwierdzeniu nieważności tych warunków. Sąd Okręgowy w Warszawie uważał więc, że wniosek o zastosowanie środków tymczasowych powinien zostać uwzględniony, ale nie pozwala na to ustawa o BFG, która uniemożliwia zabezpieczenie wobec majątku podmiotu w restrukturyzacji.

Czwartkowa decyzja TSUE oznacza więc, że zapisy polskiej ustawy są niezgodne z unijnymi przepisami.

Z Brukseli Magdalena Cedro (PAP)

mce/ akl/ amac/