Nowelizacja Prawa budowlanego. Czy nowe przepisy sparaliżują budownictwo wielorodzinne

Od 1 stycznia 2026 r. wchodzą w życie obowiązki dotyczące realizacji m.in. budynków wielorodzinnych oraz budynków użyteczności publicznej wynikające z ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. W odniesieniu do wielorodzinnych budynków mieszkalnych, w których planowane są kondygnacje podziemne, chodzi o takie zaprojektowanie inwestycji, aby umożliwić zorganizowanie miejsc doraźnego schronienia. Również 1 stycznia mają wejść w życie przepisy znowelizowanego Prawa budowlanego, które nałożą na inwestorów dodatkowe obowiązki związane z przygotowaniem dokumentów niezbędnych do uzyskania pozwolenia na budowę. 

Zofia Derdziuk-Markiewicz, prawnik w Polskim Związku Firm Deweloperskich wskazała, że za pośrednictwem nowelizacji Prawa budowlanego została wzmocniona odpowiedzialność inwestora w zakresie miejsc doraźnego schronienia poprzez wprowadzenia nowego załącznika do wniosku o pozwolenie na budowę. Jest to oświadczenie inwestora o obowiązku wykonania budowli ochronnej o określonej kategorii odporności i pojemności lub wykonania obiektu budowlanego w sposób umożliwiający zorganizowanie w nim miejsca doraźnego schronienia o określonej pojemności albo o braku takiego obowiązku, złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. Oświadczenie dotyczy to wymienionych rodzajów inwestycji wynikających z art. 93-95 ustawy z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej

„Możliwość sprawnego prowadzenia inwestycji po 1 stycznia 2026 r. będzie w dużej mierze zależała od jednolitego stosowania przepisów przez organy administracji architektoniczno-budowlanej oraz ochrony ludności, w szczególności od prawidłowego rozróżnienia pomiędzy budowlami ochronnymi a MDS oraz respektowania zakresu obowiązków przypisanych poszczególnym uczestnikom procesu budowlanego” – zaznaczyła Derdziuk-Markiewicz.

Według prezydenta Sosnowca Arkadiusza Chęcińskiego urzędy są gotowe na realizację zadań wynikających z ustawy, natomiast najważniejsze jest poprawne przygotowanie dokumentów przez inwestora. 

„Dużo będzie zależało od tego, jak te projekty będą wyglądały, bo my mamy obowiązek być przygotowanym i natychmiast, jak tylko ta ustawa do nas trafi, to będziemy musieli z niej korzystać i się do niej dostosować” – podkreślił prezydent Chęciński.

Zaznaczył, że to przede wszystkim inwestorzy muszą się przygotować do nowych regulacji. Podkreślił też, że wchodzące w życie przepisy nie powinny powodować opóźnień w wydawaniu pozwoleń na budowę, ponieważ nowelizacja Prawa budowlanego nie wprowadziła żadnych zmian w obowiązujących terminach. 

„Ważne jest, czy na pewno wykonawca, inwestor, będzie przygotowany na te zmiany, bo wtedy wiadomo, że będziemy prosić o uzupełnienie dokumentacji i cały proces może się przedłużać, ale z punktu widzenia postępowania administracyjnego nie przewidujemy, że to będzie dłużej trwało niż do tej pory” – zapewnił Chęciński.

Jak podkreśliła Zofia Derdziuk-Markiewicz z perspektywy inwestorów kluczowe znaczenie ma fakt, że miejsca doraźnego schronienia nie są organizowane na etapie realizacji ani oddawania budynku do użytkowania. „Ich organizowanie (uruchomienie) następuje wyłącznie w sytuacjach nadzwyczajnych, na podstawie decyzji właściwych organów ochrony ludności, przy czym rola inwestora ogranicza się do wcześniejszego spełnienia minimalnych wymogów projektowych i technicznych określonych w przepisach, aby ta organizacja MDS mogła się wydarzyć”.

mr/