Opłaty za DPS powiązane z przekazaniem nieruchomości. MRPiPS szykuje zmiany w przepisach

O wprowadzenie przepisów, które zapewnią gminom większą ochronę finansową i ograniczą nadmierne obciążenia związane z pokrywaniem kosztów pobytu mieszkańców w domach pomocy społecznej pytała w interpelacji posłanka Wioletta Maria Kulpa. Chodziło m.in. o możliwość dochodzenia zwrotu poniesionych kosztów z masy spadkowej mieszkańców DPS, niezależnie od tego, czy spadkobiercy przyjmą spadek.

„Obecne przepisy nie przewidują mechanizmu pozwalającego gminom dochodzić zwrotu ponoszonych wydatków od spadkobierców osób przebywających w DPS, nawet w sytuacji gdy dysponują oni znacznym majątkiem dziedziczonym po podopiecznych. W efekcie gmina, a więc wszyscy jej mieszkańcy, ponosi obciążenia finansowe sięgające dziesiątek, a nierzadko setek tysięcy złotych rocznie” – wskazała Wioletta Maria Kulpa. 

W odpowiedzi na interpelację wiceszefowa MRPiPS Katarzyna Nowakowska wskazała, że w ramach prac nad nowelizacją ustawy o pomocy społecznej resort zaproponował zmianę przepisów dotyczących finansowania pobytu w domach pomocy społecznej. 

„Projektowane przepisy obejmują zmiany w zakresie odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej, w tym wprowadzenie zasady, zgodnie z którą odpłatność za dps ponosiłaby osoba obdarowana nieruchomością albo nabywca nieruchomości na podstawie umowy dożywocia lub ewentualnie innych umów, na mocy których nabycie własności nieruchomości następuje w zamian za opiekę” – wyjaśniła Nowakowska.

Wiceministra wskazała, że projekt uzyskał wpis do wykazu prac legislacyjnych rządu i na kolejnym etapie będzie przedmiotem konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych.

„Z uwagi na etap prac nad projektem nie jest obecnie możliwe przedstawienie szczegółowych rozwiązań, które zostaną ostatecznie przyjęte” – podkreśliła Wiceszefowa MRPiPS.

Jak przypomniano w odpowiedzi na interpelację, zasady, według jakich ustala się wysokość opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, określa art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. 

„Ustawodawca wskazał, że obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności: mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich - przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, następnie małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina. Ustawa określa kolejność podmiotów wnoszących opłaty” – zaznaczyło MRPiPS. 

Zgodnie z przepisami, opłatę wnoszą: mieszkaniec domu, nie więcej jednak niż 70 proc. swojego dochodu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka, nie więcej niż 70 proc. tego dochodu; małżonek, zstępni przed wstępnymi. Natomiast w przypadku odmowy zawarcia umowy o odpłatności, wysokość opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej ustala w drodze decyzji organ gminy, z uwzględnieniem ograniczeń dotyczących 300 proc. dochodu, możliwości osoby zobowiązanej.

„W przypadku odmowy zawarcia umowy oraz niewyrażenia zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, wysokość opłaty za pobyt mieszkańca domu w domu pomocy społecznej ustala, w drodze decyzji, organ gminy, w wysokości różnicy między średnim kosztem utrzymania w domu pomocy społecznej a opłatą wnoszoną przez mieszkańca placówki i opłatami wnoszonymi przez inne osoby obowiązane, o których mowa w ust. 1 pkt 2. Wysokość opłaty za pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej ustala się proporcjonalnie do liczby osób obowiązanych do jej wnoszenia” – wskazano.

Jak podkreśliło MRPiPS, w przypadku niewywiązywania się z obowiązku opłaty za pobyt mieszkańca w DPS, ustalonego w decyzji lub umowie, opłaty te zastępczo wnosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Wydatki gminy podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

mr/