Rozpoczął się protest nauczycieli m.in. w sprawie godzin ponadwymiarowych

Akcja oflagowania ma polegać na wywieszeniu flag NSZZ „Solidarność” na budynkach szkół, przedszkoli i placówek oświatowych lub w widocznych miejscach wewnątrz budynków.

Jak zaznaczyli związkowcy, akcja ma charakter pokojowy i „jest wyrazem solidarności środowiska oświatowego oraz sprzeciwu wobec lekceważenia dialogu społecznego, pogarszania warunków pracy pracowników, braku rzeczywistego i systemowego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli i pracowników niepedagogicznych”.

Jak poinformował PAP przewodniczący KSOiW NSZZ „Solidarność” Waldemar Jakubowski, jedną ze spraw, która „przelała czarę goryczy” i skłoniła związkowców do strajku jest sprawa wynagrodzeń za godziny ponadwymiarowe.

„Oflagowanie szkół i przedszkoli to pierwszy krok, po nim nastąpią kolejne” - zapowiedział Jakubowski. 

Zaznaczył, że o ich czasie i formie „Solidarność” będzie informowała przed ich podjęciem.

W przyjętej uchwale oświatowa „Solidarność” domaga się: systemowego wzrostu wynagrodzeń nauczycieli i pracowników oświaty, powiązania wynagrodzenia nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w sektorze przedsiębiorstw, zaprzestania pozorowanego dialogu społecznego z reprezentatywnymi organizacjami związkowymi oraz podjęcia działań zmierzających do likwidacji negatywnych skutków zmian w ustawie Karta nauczyciela.

O sprawie godzin ponadwymiarowych zrobiło się głośno w związku z nowelizacją Karty nauczyciela, która weszła w życie wraz z początkiem roku szkolnego. Określono m.in. przypadki, w których nauczyciel zachowuje albo traci prawo do wynagrodzenia za przydzielone, ale niezrealizowane godziny ponadwymiarowe.

Po wejściu w życie tej nowelizacji związki zawodowe podnosiły, że nauczyciel, który jest w szkole i jest gotowy do pracy zgodnie z przydzielonymi mu godzinami ponadwymiarowymi, nie otrzymuje wynagrodzenia za nie, gdy nie ma w szkole klasy, bo np. jest ona na wycieczce.

Pod koniec października premier Donald Tusk zapowiedział złożenie w Sejmie poselskiego projektu nowelizacji Karty nauczyciela, zgodnie z którym w sytuacji, gdy nauczyciele są w szkole gotowi do pracy, a zajęcia nie odbywają się z przyczyn od nich niezależnych, nauczyciele dostaną wynagrodzenie.

W projekcie napisano, że wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje też wtedy, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela gotowego do pracy przydzielonych godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych nastąpiło z przyczyn, które go nie dotyczą.

„W takim przypadku nauczycielowi można przydzielić do realizacji w czasie, w którym zostały zaplanowane godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze lub wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów” – wyjaśniono w projekcie poselskim.

KSOiW NSZZ „Solidarność” negatywnie oceniła ten projekt wskazując, że uzewnętrznienie gotowości do pracy określa się w orzecznictwie jako zgłoszenie pracodawcy gotowości niezwłocznego podjęcia pracy.

„Może ono być wyrażone przez każde zachowanie pracownika, manifestujące w dostateczny sposób jego zamiar kontynuacji stosunku pracy – a więc zarówno pisemnie, ustnie, jak też przez każde inne zachowanie objawiające wobec pracodawcy wolę pracownika w dostateczny sposób”- czytamy.

Według oświatowej „S” zaproponowane w projekcie zapisy „pozornie zachowują zasadę wypłaty wynagrodzenia w przypadku gotowości do pracy, gdyż zaproponowano w nich klauzulę, że w takim przypadku nauczycielowi można przydzielić inne zajęcia wynikające ze statutu szkoły”.

Zamiast tego związkowcy postulują wprowadzenie zapisu brzmiącego: „Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przysługuje również w przypadku, gdy niezrealizowanie przez nauczyciela przydzielonych godzin zajęć nastąpiło z przyczyn niedotyczących nauczyciela, a nauczyciel był gotów do ich realizacji”.

„Solidarność” wskazuje też, że poselski projekt nie rozwiązuje problemu udziału nauczycieli m.in. w szkoleniach i przypomina, że w ramach czasu pracy nauczyciel musi przygotować się do zajęć i doskonalić we własnym zakresie. Dodatkowo związkowcy zauważyli, że nowelizacja ma wejść w życie dopiero od 1 stycznia 2026 r., bez wyrównania za okres od 1 września do końca grudnia br.

W związku z sytuacją związkowcy wystosowali apel o powstrzymanie się od organizowania i uczestnictwa w wycieczkach szkolnych i wyjściach do czasu wypracowania odpowiednich rozwiązań.

Zgodnie z Kartą nauczyciela czas pracy nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo w przypadku nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze. Do czasu pracy wliczają się: realizacja zajęć bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, inne zajęcia, jak np. opiekuńcze i wychowawcze, a także związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym. O godzinach nadliczbowych mówimy, gdy nauczyciel przeznaczy na te zadania więcej czasu niż wskazano w przepisie.

dsr/ jann/ mc/