Rezygnacja z obowiązkowych uzgodnień planu ogólnego. Marszałkowie ostrzegają przed chaosem

Zarząd Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej przyjął stanowisko, w którym wyraził zaniepokojenie propozycją zastąpienia formy uzgodnień opiniowaniem projektów planów ogólnych gmin (POG) przez organy, które dotychczas pełniły rolę uzgadniającą. Taki zapis znalazł się w poselskim projekcie nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. 

Zdaniem autorów proponowana zmiana wynika z charakteru dokumentu jakim jest plan ogólny.

„Jest to akt planowania przestrzennego o krótkiej liście ustaleń, przedstawiający schemat zagospodarowania przestrzeni. (…) Plan ogólny nie określa docelowego przeznaczenia terenu, a jedynie wskazuje katalog przeznaczeń terenu możliwych do wyznaczenia w planach miejscowych czy decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, które odpowiednio w ramach procedury planistycznej i postępowania administracyjnego są uzgadniane z właściwymi organami i instytucjami” – wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy.

Zdaniem Zarządu ZWRP, taka zmiana ograniczy realny wpływ instytucji publicznych na kształtowanie ładu przestrzennego i obniży transparentność procesu planistycznego.

"Planowanie przestrzenne nie może być podporządkowane presji terminów kosztem ochrony interesu publicznego. Zasady ładu przestrzennego, zrównoważonego rozwoju i bezpieczeństwa obywateli muszą pozostać nadrzędne wobec doraźnych korzyści administracyjnych" – podkreślił Olgierd Geblewicz, prezes Zarządu Związku Województw RP.

ZWRP zwrócił uwagę, że wprowadzenie jedynie opiniowania zamiast uzgodnień przy opracowywaniu planów ogólnych gmin może doprowadzić do niespójności danych przestrzennych w skali wojewódzkiej, krajowej i europejskiej. Uproszczenie procedur jedynie w odniesieniu do pierwszych POG – które staną się fundamentem całego systemu planowania – jest w opinii samorządów rozwiązaniem ryzykownym i krótkowzrocznym.

Zarząd Związku wskazał również, że procedura uzgodnień umożliwia wychwycenie błędów i kolizji prawnych jeszcze przed uchwaleniem dokumentów planistycznych, co zwiększa stabilność polityki przestrzennej gmin oraz ogranicza ryzyko interwencji nadzorczych i skarg sądowych.

W ocenie Związku Województw RP, przyjęcie proponowanych zmian może skutkować pogłębieniem chaosu przestrzennego, wzrostem kosztów obsługi systemu usług publicznych oraz osłabieniem zaufania obywateli do instytucji publicznych.

Projekt posłów KO, PSL-TD, Polska2050-TD i Lewicy zakłada ponadto zawieszenie do 31 grudnia 2026 r. kar dla gmin za nieterminowe wydanie decyzji WZ, umożliwienie wojewodom uchylania planów ogólnych tylko w części oraz zmianę zasad wejścia w życie pięcioletniego terminu obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy. 

mp/