Dodatek specjalny i zabezpieczenie przedemerytalne. Samorządy chcą zmian w wynagrodzeniach

Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego przedstawiło stanowisko w sprawie potrzeby zmiany przepisów w zakresie wynagradzania pracowników samorządowych oraz ich ochrony przedemerytalnej. Chodzi o dodatkowe uprawnienia pracownicze dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie powołania czyli skarbników oraz zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Zrzeszenie postuluje, aby dodatek specjalny był stałym elementem wynagrodzenia dla wszystkich skarbników oraz zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

„Celem zmiany jest urealnienie struktury wynagrodzeń w odniesieniu do zakresu ponoszonej odpowiedzialności pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie powołania” – wskazano w stanowisku.

Przypomniano, że w obowiązującym stanie prawnym dodatki specjalne dla skarbników oraz zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów miast mają charakter czasowy, fakultatywny i uznaniowy. Przyznawane są one na podstawie art. 36 ust. 5 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, który nie przewiduje możliwości nadania im charakteru trwałego składnika wynagrodzenia. 

„Taki stan prawny budzi szereg zastrzeżeń praktycznych i systemowych, które uzasadniają konieczność dokonania stosownych zmian legislacyjnych. Aby zapobiec niekonkurencyjnemu wynagradzaniu pracy skarbników oraz zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów pracodawcy samorządowi przyznają najwyższemu kierownictwu dodatek specjalny celem ustalenia łącznego wynagrodzenia na w miarę przyzwoitym poziomie” – wskazano.

W stanowisku podkreślono, że występujące od kilu lat „spłaszczanie” wynagrodzeń skarbników oraz zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów w stosunku do płac pozostałych pracowników samorządowych powoduje odpływ wykwalifikowanych kadr do sektora prywatnego. Ze względów płacowych samorządy mają też problem z pozyskaniem nowych pracowników.

„Wprowadzenie dodatku specjalnego jako stałego składnika wynagrodzenia zwiększy konkurencyjność zatrudnienia w sektorze publicznym oraz pozwoli na bardziej sprawiedliwe i przewidywalne kształtowanie wynagrodzeń w całym kraju” – wskazano.

W stanowisku zaznaczono również, że osoby pełniące funkcje publiczne obowiązuje szereg ograniczeń związanych dodatkowymi możliwościami zarobkowania jak zakaz prowadzenia działalności gospodarczej czy zakaz zasiadania w zarządach, radach nadzorczych lub komisjach rewizyjnych spółek prawa handlowego.

„Restrykcje w sposób fundamentalny ograniczają konstytucyjną swobodę działalności gospodarczej i możliwość uzyskiwania dodatkowych, legalnych źródeł dochodu. Jednakże w obecnym stanie prawnym, w zamian za te permanentne i bezwzględne ograniczenia, system prawny oferuje wynagrodzenie, którego część (dodatek specjalny) ma charakter uznaniowy i niepewny. Tworzy to niedopuszczalną asymetrię: z jednej strony państwo nakłada na kluczowych funkcjonariuszy publicznych twarde, ustawowe zakazy, a z drugiej pozostawia dowolność w kształtowaniu znaczącej części ich jedynego, podstawowego źródła utrzymania” - wskazano.

Samorządowcy oczekują też zmiany przepisów dotyczących ochrony przedemerytalnej pracowników zatrudnionych na podstawie powołania. Chodzi wydłużenie do czterech lat ochrony przedemerytalnej skarbników oraz zastępców wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Obecnie na podstawie art. 39 Kodeksu pracy z czteroletniej ochrony korzystają pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę.

„Trudno znaleźć uzasadnienie dla takiego zróżnicowania i należy doprowadzić do tego aby okres ochrony przedemerytalnej zrównany został do okresu ochronnego wszystkich pozostałych pracowników samorządowych. Zwracamy uwagę, że obecny stan prawny powoduje dyskryminację i nierówność stosowania prawa, uzależniającą ochronę przedemerytalną od podstawy zatrudnienia.” – wskazano.

Według samorządowców nie ma merytorycznych podstaw, aby osoby pełniące funkcję na podstawie powołania były traktowane mniej korzystnie od pracowników etatowych. 

mr/