Zmiany w finansowaniu edukacji domowej. Rzeczniczka Praw Dziecka zabiera głos

Zmiana finansowania edukacji domowej została zaproponowana przez MEN w projekcie rozporządzenia w sprawie sposobu podziału łącznej kwoty potrzeb oświatowych dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2026. 

W dokumencie przewidziano obniżenie limitu uczniów. Do tej pory szkoły otrzymywały 0,8 stawki na pierwszych 200 uczniów w edukacji domowej. Po zmianach limit ten ma wynieść 96. 

Głos w sprawie zabrała Rzeczniczka Praw Dziecka, która powołała się na liczne głosy od rodziców i nauczycieli, które wpłynęły do biura RPD. 

"Według zgłaszających wprowadzenie tego rozwiązania może prowadzić do poważnych trudności finansowych szkół, a w konsekwencji do ograniczenia dostępności edukacji domowej dla dzieci, których rodzice nie będą w stanie ponosić dodatkowych kosztów” – wyjaśniła Monika Horna-Cieślak 

W wystąpieniu skierowanym do Barbary Nowackiej RPD zaznaczyła, że w przeważającej liczbie przypadków dzieci podejmujące edukację domową mają za sobą złe doświadczenia szkolne, takie jak przemoc rówieśniczą czy niezrozumienie potrzeb edukacyjnych lub emocjonalnych. 

„W edukacji domowej odzyskały poczucie bezpieczeństwa, stabilności oraz motywację do nauki” – dodaje Horna-Cieślak 

RPD przywołała też przykład zaniepokojenia wyrażonego przez rodzica dziecka z niepełnosprawnością, które w edukacji domowej może z powodzeniem realizować obowiązek szkolny. 

„Zgłaszający podkreśla, że ta forma nauki umożliwia jego synowi nie tylko rozwój edukacyjny, ale także zapewnia odpowiedni do potrzeb syna poziom wsparcia psychologicznego, którego trudno było oczekiwać od szkoły obwodowej” – zaznaczyła

Wsparcie emocjonalne, kontakt z nauczycielami i przestrzeń opartą na relacji i zaufaniu jako zalety edukacji domowej wymieniają też uczący w niej nauczyciele. 

„Zmiana finansowania może zagrozić więc istnieniu takich szkół, które nie mają charakteru komercyjnych projektów, lecz są lokalnymi wspólnotami edukacyjnymi, ratującymi dzieci w trudnej sytuacji życiowej” – wskazuje Monika Horna-Cieślak

Rzeczniczka zwróciła się z prośbą do ministra edukacji o odniesienie się do powyższych kwestii, wyrażając jednocześnie zaniepokojenie o dobro dzieci i ich edukację. 

W jednej z odpowiedzi na poselską interpelację do kwestii zmiany finansowania edukacji domowej odniósł się wiceminister edukacji Henryk Kiepura informując, że niższa wysokość w finansowaniu uczniów objętych edukacją domową wynika z ze znacznie niższego kosztu kształcenia uczniów spełniających obowiązek szkolny poza szkołą. 

W ocenie wiceministra nie można w tym przypadku mówić o naruszeniu zasady równości, ponieważ uczniowie w edukacji domowej znajdują się w inne sytuacji prawnej niż ci pobierający edukację w szkołach. 

Jak podkreśla MEN, koszt kształcenia uczniów w wielu sytuacjach jest warunkowany koniecznością spełnienia szczególnych wymogów wynikających z przepisów ustaw. 

mo/