Żłobki i kluby seniora w budynkach szkół i przedszkoli. Projekt nowelizacji ustawy w wykazie prac legislacyjnych

Szereg rozwiązań zawartych w projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe i niektórych innych ustaw jest w głównej mierze odpowiedzią na zjawiska wywołane postępującym niżem demograficznym. Uwzględniono także procesy migracyjne wewnątrz kraju, które przekładają się na wyludnianie się zwłaszcza mniejszych miejscowości. 

Wśród zaproponowanych przez resort edukacji rozwiązań znalazły się:

- Wprowadzenie możliwości zaspokajania potrzeb lokalnej społeczności w niewykorzystywanej części budynku oświatowego. 

W budynkach przedszkoli, szkół lub placówek będą mogły być realizowane inne niż edukacyjne zadania własne JST, w szczególności związane z opieką nad dziećmi do lat 3, polityką senioralną, ochroną zdrowia i kulturą.

- Uelastycznianie funkcjonowania szkół podstawowych, w tym uproszczenie warunków tworzenia filialnej szkoły podstawowej.

Projekt przewiduje, w szczególnie trudnych warunkach demograficznych lub geograficznych, możliwość funkcjonowania szkoły podstawowej obejmującej strukturą organizacyjną klasy I–III, I–IV albo IV–VIII oraz szkoły podstawowej filialnej obejmującej klasy I–III albo I–IV. Utworzenie szkoły filialnej, w miejsce innej szkoły podstawowej, będzie następowało w drodze przekształcenia tej szkoły w szkołę filialną podporządkowaną organizacyjnie szkole podstawowej obejmującej strukturą organizacyjną klasy I–VIII albo IV–VIII.

- Uelastycznienie organizowania nauczania na I etapie edukacyjnym w klasach łączonych, w szczególnie trudnych warunkach demograficznych.

Nowa regulacja będzie dopuszczać łączenie wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych prowadzonych w klasach I, II lub III w sytuacji, w której do szkoły łącznie w klasach I–III uczęszcza nie więcej niż 12 uczniów.

- Zmiany zasad tworzenia zespołów publicznych szkół i placówek.

W ramach uelastycznienia rozwiązań organizacyjnych zaproponowano możliwość tworzenia zespołów, w skład których będą wchodziły szkoły podstawowe. Proponuje się również, aby możliwe było połączenie w zespół szkół artystycznych tego samego typu.

- Zmiany przepisów regulujących funkcję opiekuńczą szkoły w zakresie świetlicy i żywienia.

Proponuje się, aby szkoła podstawowa licząca nie więcej niż 70 uczniów mogła zapewnić zajęcia świetlicowe dzieciom objętym wychowaniem przedszkolnym w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w tej szkole. Ponadto, zaproponowano rozwiązania ułatwiające rodzicom ubieganie się o miejsce dla dziecka w świetlicy przez wprowadzenie obowiązku ustalenia przez dyrektora szkoły wzoru wniosku o objęcie dziecka zajęciami świetlicowymi i wskazanie terminu składania tego wniosku.

- Uporządkowanie przepisów dotyczących obwodu szkoły podstawowej.

W projekcie zaproponowano, aby obwód szkoły był ustalany tylko w jednym akcie prawa miejscowego, w tzw. uchwale sieciowej, po uzyskaniu, tak jak dotychczas, wiążącej opinii kuratora oświaty.

- Przekazanie zadania związanego z prowadzeniem szkół podstawowych innej JST, w przypadku szczególnie trudnych warunków demograficznych.

- Zniesienie obowiązku posiadania pozytywnej opinii kuratora oświaty do zakładania biblioteki pedagogicznej i placówki doskonalenia nauczycieli 

- Zmiana roli KO w przypadku udzielania zezwolenia na założenie publicznego przedszkola, szkoły lub placówki.

Zgodnie z projektem, w przypadku udzielania zezwolenia na założenie publicznego przedszkola, szkoły lub placówki organem II instancji nie będzie już KO, lecz samorządowe kolegium odwoławcze.

- Zmiany dotyczące zasad zakładania przedszkoli, szkół i placówek niepublicznych.

Proponuje się, aby utworzenie niepublicznego przedszkola, tak jak w przypadku niepublicznej szkoły, wymagało uzyskania pozytywnej opinii KO.

- Zmiany zasad organizowania nauczania w oddziałach i szkołach dwujęzycznych.

Zaproponowano możliwość tworzenia zespołu składającego się z dwujęzycznej szkoły podstawowej (obejmującej tylko klasy VII i VIII) oraz szkoły ponadpodstawowej dwujęzycznej lub z oddziałami dwujęzycznymi.

- Doprecyzowanie procedury likwidacji publicznej szkoły.

Opinia KO w sprawie likwidacji szkoły prowadzonej przez JST nadal będzie miała charakter wiążący. Zmianie ulegnie natomiast proces uzyskiwania ostatecznej opinii KO przez rezygnację z kontrolowania opinii KO przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Na rozstrzygnięcie KO będzie od razu przysługiwała skarga do sądu administracyjnego właściwego dla siedziby KO.

- Ustalenie (w okresie przejściowym) zasad udzielania dotacji „za efekt” w związku ze zmianą sposobu ustalania dochodów JST

Planowanym terminem przyjęcia projektu przez Radę Ministrów jest III kwartał 2025 roku. 

mo/