GUS: gospodarstwa, w których mieszkają seniorzy rzadziej zadłużone od ogółu

Sejmowa Podkomisja stała do spraw bezpieczeństwa osób starszych rozpatrzyła w środę informację ministra sprawiedliwości oraz prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na temat poziomu zadłużenia wśród osób starszych oraz analizy problemów i programów wsparcia, a także informację ministra edukacji na temat edukacji ekonomicznej dla osób starszych.

Z badania Budżetów Gospodarstw Domowych w 2024 r. wynika, że wśród ogółu gospodarstw domowych 78 proc. nie miało żadnego zadłużenia, a wśród tych, gdzie była przynajmniej jedna osoba starsza (60 lat lub więcej) - 87,4 proc. - przekazał w środę podczas sejmowej podkomisji Piotr Łysoń z GUS.

Zastępca Dyrektora Departamentu Badań Społecznych i Rynku Pracy w GUS Piotr Łysoń przedstawił komisji informacje pochodzące z dwóch reprezentacyjnych badań ankietowych - Budżetów Gospodarstw Domowych oraz Europejskiego Badania Warunków Życia (EU-SILC).

Przekazał, że zgodnie z badaniem Budżetów Gospodarstw Domowych w przypadku ogółu gospodarstw domowych, dochody nominalnie (nie biorąc pod uwagę inflacji) w latach 2023-2024 wzrosły przeciętnie około 18 proc. Dla gospodarstw z jedną osobą starszą (60 lat lub więcej) było to z kolei 17 proc. W przypadku gospodarstw, w których mieszkają wyłącznie osoby starsze, wzrost wyniósł 14,6 proc. W tym samym okresie wydatki tych gospodarstw wzrosły o 12,4 proc.

Dodał, że z badania wynika, że wśród ogółu gospodarstw domowych 78 proc. nie miało żadnego zadłużenia, a wśród tych, gdzie była przynajmniej jedna osoba starsza - 87,4 proc. Podkreślił również, że około 1 proc. respondentów, którzy mieli zadłużenie zadeklarowało, że nie zawsze jest w stanie wywiązać się terminowo ze spłaty.

Jak powiedział, z badania EU-SILC wynika, że 77,1 proc. respondentów zadeklarowało, że ich gospodarstwo domowe jest w stanie poradzić sobie z niespodziewanym wydatkiem w kwocie 2050 zł. Takich odpowiedzi w gospodarstwach z przynajmniej jedną osobą w wieku 60 lat lub więcej było 72,6 proc. Dodał, że z przyczyn finansowych, co najmniej raz w ciągu ostatnich 12 miesięcy opłat (np. za gaz, wodę czy wywóz śmieci) nie uiściło terminowo 3,5 proc. ogółu gospodarstw domowych oraz 2,4 proc. gospodarstw, gdzie była przynajmniej jedna osoba w wieku 60 lat lub więcej.

Zastępca Dyrektora Departamentu Funduszy i Nieodpłatnej Pomocy Prawnej w resorcie sprawiedliwości Magdalena Rams poinformowała, że ministerstwo w ramach systemu nieodpłatnej pomocy prawnej i poradnictwa obywatelskiego udziela osobom starszym rocznie około 150 tys. porad. Dotyczą one przede wszystkim obszarów prawa cywilnego, związanych ze sprawami rodzinnymi, z dziedziczeniem oraz z wyceną albo własnością rzeczy ruchomych i nieruchomych.

Przekazała również, że resort we współpracy z ministrem ds. polityki senioralnej, resortem cyfryzacji oraz NASK w ubiegłym roku uruchomił w województwie świętokrzyskim pilotażowy program edukacji prawnej osób starszych. Seniorzy w ramach warsztatów przerabiali zagadnienia związane z bezpieczeństwem w sieci, przemocą w rodzinie, z ostatnią wolą (tzw. umowy dożywocia, testamenty, umowy darowizny) oraz zagadnienie związane z umowami konsumenckimi.

Do tej pory - jak powiedziała - odbyło się 12 spotkań w różnych powiatach, w których uczestniczyło około 800 seniorów.

Rams zaznaczyła, że jest to dobra forma edukacji, ponieważ osoby starsze potrzebują bezpośredniego kontaktu z prelegentami. - Potrzebują zobrazowania przestępstw internetowych, czym jest internet, czym jest bycie online, media społecznościowe, jakie zagrożenia są z tym związane. Chaos informacyjny, który panuje w sieci jest dla seniora niezrozumiały - powiedziała.

Naczelnik w Departamencie Innowacji i Rozwoju w MEN Maciej Lasota podkreślił, że edukacja formalna dla osób dorosłych realizowana jest w formie kształcenia osobistego w formach szkolnych i kursowych. Zaznaczył, że z badań aktywności ekonomicznej ludności wynika, że zaledwie 0,5 proc. osób w wieku od 55 do 75 lat korzysta z tej formy edukacji, która prowadzi do podniesienia poziomu wykształcenia lub uzyskania konkretnej kwalifikacji zawodowej. Dodał, że osoby z tej grupy wiekowej częściej (około 7 proc.) korzystają z form edukacji, które nie prowadzą do uzyskania konkretnej kwalifikacji.(PAP)

kblu/ mark/