Wiceminister klimatu: nieprawidłowości w systemie kaucyjnym należy zgłaszać Inspekcji Handlowej

System kaucyjny ma wejść w życie 1 października tego roku.

Do Inspekcji Handlowej konsumenci powinni zgłaszać nieprawidłowości związane z działaniem systemu kaucyjnego, np. odmowę przyjęcia opakowania objętego kaucją w sklepie wielkopowierzchniowym - poinformowała w środę wiceminister klimatu Anita Sowińska.

W środę podczas konferencji prasowej wiceminister klimatu i środowiska Anita Sowińska przekazała, że sklepy, które mają obowiązek zbierać opakowania kaucyjne, a nie będą tego robić narażają się na kary i kontrolę Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska (WIOŚ). Zapowiedziała, że resort klimatu będzie rozmawiał z Inspektoratami, aby w takim przypadku sklep podjął jak najszybsze działania korygujące, by nie narazić się na kary. Zaznaczyła, że nie sądzi, by takie przypadki się zdarzyły.

Spytana, co w sytuacji, gdy konsument otrzyma bon zamiast gotówki za zwrot opakowania zapewniła, że klient ma prawo poprosić o gotówkę. Dodała jednocześnie, że wszystkie nieprawidłowości można zgłaszać do Inspekcji Handlowej nadzorowanej przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Pytana była też, czy resort zaniecha nakładania kar na operatorów i sklepy wielkopowierzchniowe na początku działania systemu. Podkreśliła, że system potrzebuje czasu na rozruch. - Ustawa mówi jasno, że te kary mogą być nakładane (...). Zdajemy sobie sprawę, że ten system musi mieć pewien czas na rozruch. Natomiast to nie znaczy, że będziemy przymykać oko, jeżeli np. dany przedsiębiorca nie będzie podejmował działań korygujących. Wówczas WIOŚ mają możliwość najpierw pouczenia, ale potem mogą jak najbardziej nakładać kary - tłumaczyła Sowińska.

Podkreśliła również, że teraz najważniejsze jest, by konsumenci zapoznali się ze znakiem kaucji; to kwadrat złożony z dwóch strzałek, wewnątrz którego widnieje napis "kaucja" i jej wartość w złotych. - Trzeba spojrzeć na opakowanie i jeżeli ten znak z kwotą kaucji się pojawi, to znaczy, że trzeba je zwrócić niezgniecione do punktu zbiórki - zaznaczyła.

Wiceminister zwróciła uwagę, że na Litwie proces rozwoju systemu kaucyjnego, czyli osiągnięcie zbiórki na poziomie 90 proc. trwał dwa lata. - Przewidujemy, że ten proces (w Polsce - PAP) będzie trwał kilka miesięcy, ale ważne jest to, że startujemy - podkreśliła.

Jak przekazała, resort szacuje, że proces wycofywania starych opakowań i ich zamiany na nowe będzie trwał "kilka miesięcy, może pół roku, może nawet do roku". - Myślę, że tak w ciągu sześciu miesięcy powinniśmy mieć większość nowych opakowań na rynku - dodała. Stwierdziła, że możliwe jest też, że od 1 października "nie będzie jeszcze żadnego opakowania" objętego kaucją. - Musimy się uzbroić w pewną cierpliwość. Ten system jest tak zaplanowany, żeby był wdrażany powoli, po to również, żeby dać czas do nauczenia się zarówno sklepom, jak i operatorom, jak i klientom - zaznaczyła wiceminister.

Przekonywała też, że system kaucyjny to korzyści dla gospodarki. - W obecnym systemie zbiórki do żółtego pojemnika jesteśmy w stanie recyklingować ok. 45 proc. butelek PET. Potencjał systemu kaucyjnego jest dwa razy większy, czyli ponad 90 proc. - zauważyła. Według niej obecnie reszta butelek "jest spalana, albo w spalarniach, albo w naszych piecach, mimo że jest to nielegalne".

Od 1 października duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 m kw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać klientom kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań w ich przypadku będzie dobrowolne. System obejmie trzy rodzaje opakowań: butelki plastikowe do 3 litrów, metalowe puszki do 1 litra, a także - od 1 stycznia 2026 r. - szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra.

Systemem kaucyjnym nie będą więc objęte szklane butelki jednorazowego użytku i nie będzie za nie pobierana kaucja. To, czy dana butelka jest jednorazowego, czy wielorazowego użytku, ustala sam producent napoju.

System nie obejmie też opakowań po mleku, jogurtach i innych pitnych produktach mlecznych. Kaucja nie będzie dotyczyć także opakowań wielomateriałowych - kartoników po mleku i sokach. (PAP)

jls/ mmu/