W RCL opublikowano projekt noweli ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dokument)

W czwartek na stronie RCL opublikowano długo oczekiwany przez samorządy projekt nowelizacji tzw. ustawy czystościowej. 

Jak zaznaczono w uzasadnieniu projektu, celem regulacji jest usprawnienie egzekucji opłat i kontroli nad jakością segregacji w gminach, zwiększenie efektywności selektywnego zbierania i recyklingu odpadów komunalnych oraz uwzględnienie zmian związanych z rozszerzoną odpowiedzialnością producenta (ROP). 

Płać za to co wyrzucasz

Projekt zakłada rozszerzenie zastosowania systemu „płać za to, co wyrzucasz” zarówno dla gospodarstw domowych w budynkach jednorodzinnych, jak i wielolokalowych. Zgodnie z rozwiązaniem, rada gminy będzie mogła w drodze uchwały, wprowadzić opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi składającą się z części stałej obejmującej koszty stałe związane z funkcjonowaniem gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi oraz części zmiennej zależnej od masy wytwarzanych odpadów komunalnych przez mieszkańców danej nieruchomości.

Przy czym uchwała będzie mogła dotyczyć wszystkich albo niektórych nieruchomości, w zależności od zapewnienia technicznych możliwości identyfikacji wytwarzanych odpadów komunalnych. Łączna wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, obliczona zgodnie z tą metodą nie będzie jednak mogła przekroczyć maksymalnej stawki opłaty określonej w ustawie. 

Regulacja przewiduje też dodanie przepisu, który umożliwi gminom rozszerzenie obniżek lub zwolnień z opłat za śmieci w przypadku kompostowania bioodpadów o kolejne typy nieruchomości, tj. nieruchomości w zabudowie wielolokalowej, nieruchomości przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe oraz rodzinnych ogrodów działkowych.

Gmina zdecyduje kiedy ukarać za złą segregację 

W nowej ustawie doprecyzowano też przesłanki nałożenia podwyższonej opłaty za nieselektywne zbieranie odpadów, poprzez odejście od obligatoryjnego wszczynania postępowania przez gminę w przypadku każdego zawiadomienia o uchybieniu w zakresie selektywnego zbierania.

Zgodnie z projektem wójt będzie miał możliwość oceny, czy w danym przypadku zachodzą przesłanki do ustalenia podwyższonej opłaty. W obecnym stanie prawnym nie jest jednoznacznie określone, ile razy trzeba dopuścić się nieselektywnego zbierania odpadów komunalnych, aby otrzymać decyzję z podwyższoną stawką opłaty.

Zdaniem autorów projektu rozwiązanie to przyczyni się do zmniejszenia obciążeń administracyjnych po stronie gmin oraz ograniczy poczucie represyjności systemu po stronie mieszkańców, przy jednoczesnym zachowaniu wymogów wynikających z celów środowiskowych i porządku prawnego.

Firmy wod.-kan. pomogą w  weryfikacji deklaracji śmieciowych 

W celu uszczelnienia gminnych systemów odpadowych zaproponowano rozwiązanie, które umożliwi samorządom prowadzenie czynności sprawdzających w celu weryfikacji poprawności złożonych deklaracji. Zgodnie z projektem wójt będzie mógł wystąpić z wnioskiem do przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego o przekazanie informacji na temat ilości zużytej wody w poszczególnych lokalach mieszkalnych, adresu nieruchomości, której dotyczą dane oraz okresu rozliczeniowego.

Więcej PSZOK-ów

Projekt przewiduje też rozszerzenie katalogu odpadów przyjmowanych w PSZOK o odpady innego rodzaju niż komunalne, a także wprowadzenie wymogu minimalnej liczby PSZOK-ów w odniesieniu do liczby mieszkańców gminy oraz odległości. Zgodnie z regulacją gminy, gdzie liczba mieszkańców jest równa lub wyższa niż 50 tys. będą musiały tworzyć PSZOK-i w proporcji jeden punkt na 50 tys. mieszkańców lub zapewnić ich dostępność w promieniu 5 km (samodzielnie, wspólnie inną gminą lub gminami lub wspólnie ze związkiem metropolitalnym). 

Z kolei gminy o wielkości do 50 tys. mieszkańców będą mogły tworzyć PSZOK samodzielnie, wspólnie z inną gminą lub gminami, lub wspólnie ze związkiem metropolitalnym, zgodnie z lokalnymi uwarunkowaniami. Jednocześnie dodano przepis, który umożliwi gminom, w sytuacjach braku warunków technicznych, organizacyjnych lub finansowych do utworzenia kolejnego PSZOK zgodnie z nowymi przepisami, zapewnienie mobilnych lub czasowych form zbierania odpadów raz w miesiącu, przy zachowaniu obowiązku ogłoszenia miejsca i terminu ich przyjmowania.

Nowe przepisy wprowadzają też obowiązek dla wójtów (burmistrzów i prezydentów miast), wymagania w dokumentach dotyczących przetargu na odbiór lub odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych, podawania przez oferentów stawek za odbiór 1 Mg co najmniej frakcji odpadów komunalnych zbieranych zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4a ust. 1 oraz niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych. Przepis ten ma umożliwić pozyskanie danych o kosztach zagospodarowania poszczególnych frakcji odpadów komunalnych.

Przepisy Unii Europejskiej obligują Polskę do osiągnięcia poziomu przygotowania do ponownego użycia i recyklingu wynoszącego minimum 55% do 2025 r. i 60% do 2030 r., podczas gdy Polska za rok 2023 osiągnęła poziom 32% (wartość ta może ulec zmianie w związku weryfikacją danych ze sprawozdań komunalnych).

mp/