ZUS: mężczyźni coraz chętniej korzystają z urlopu rodzicielskiego, ale nie w pełnym wymiarze

Z danych ZUS wynika, że w 2024 r. z urlopu rodzicielskiego skorzystało 41,9 tys. ojców - ponad dwa razy więcej niż w 2023 r. i jedenaście razy więcej niż w 2022 r. Według najnowszych danych od stycznia do sierpnia 2025 r. z tego uprawnienia skorzystało 35,1 tys. mężczyzn.

Rośnie liczba ojców, którzy korzystają z urlopu rodzicielskiego. Od stycznia do sierpnia 2025 r. z tego uprawnienia skorzystało 35,1 tys. mężczyzn - wynika z danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Ojcowie wciąż jednak nie wykorzystują pełnej przysługującej im części urlopu.

Dane ZUS pokazują, że spada jednak średnia liczba dni urlopu rodzicielskiego wykorzystywana przez ojców.

"W 2025 było to tylko 40 dni, w 2024 roku - 47, a w 2023 roku - 49 dni. Ojcowie wykorzystują więc średnio niecałe pięć tygodni, mimo że zgodnie z nowelizacją Kodeksu pracy mają do dyspozycji dziewięć tygodni nietransferowalnego urlopu rodzicielskiego" - przekazał członek zarządu ZUS Mariusz Jedynak.

W praktyce mężczyźni mogą korzystać z jeszcze większej puli. Całkowity wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi bowiem 41 tygodni, z czego dziewięć tygodni przysługuje każdemu z rodziców niezależnie.

Zmniejsza się za to różnica w wysokości zasiłku wypłacanego kobietom i mężczyznom za czas urlopu rodzicielskiego. Od stycznia do sierpnia 2025 r. przeciętna dzienna wysokość zasiłku ojca wynosiła 173 zł, a matki - 140 zł. Oznacza to - jak podał ZUS - że zasiłek mamy stanowił 81 proc. zasiłku taty.

Dla porównania, w 2024 r. przeciętna dzienna wysokość zasiłku ojca wynosiła 167 zł, a matki - 124 zł, co oznaczało udział na poziomie 74 proc. W 2023 r. było to 70 proc.

"Tendencja wzrostowa udziału przeciętnego dziennego zasiłku kobiety z tytułu urlopu rodzicielskiego w wysokości przeciętnego dziennego zasiłku macierzyńskiego utrzymuje się od kilku lat. W 2022 r. udział ten wynosił 61,7 proc., w 2023 - 70,1 proc., w 2024 - 74,6 proc., a od stycznia do sierpnia 2025 - już 81,3 proc." - zauważył Jedynak.

Z kolei członkini zarządu Fundacji Share the Care Karolina Andrian zwróciła uwagę, że niepokojącym trendem jest spadek liczby ojców korzystających z urlopu ojcowskiego, co może świadczyć o niezrozumieniu funkcji poszczególnych świadczeń.

Z danych ZUS wynika, że w 2023 r. z urlopu ojcowskiego skorzystało 182 tys. mężczyzn, w 2024 r. - 162 tys., a od stycznia do sierpnia 2025 r. - 91,6 tys.

Urlop ojcowski to dwa tygodnie w 100 proc. płatnego wolnego, które trzeba wykorzystać do pierwszego roku życia dziecka. Jego podstawową funkcją jest opieka nad niemowlakiem i mamą podczas okresu rekonwalescencji po porodzie.

Z kolei urlop rodzicielski, który w Polsce wynosi 41 tygodni (przy urodzeniu jednego dziecka) i może być dzielony przez rodziców, jest płatny na poziomie 70 proc. zasiłku. Można go wykorzystać do końca roku, w którym dziecko kończy sześć lat. Ten urlop daje szansę tacie i dziecku na budowanie relacji, a mamie - na spokojniejszy powrót do aktywności zawodowej.

Polskie prawo umożliwia ojcom skorzystanie zarówno z urlopu ojcowskiego, jak i z urlopu rodzicielskiego.

"Widać wyraźnie, że coraz częściej ojcowie wybierają urlop rodzicielski tuż po narodzinach dziecka, mimo że jest on niżej opłacany i krótszy. W efekcie traci na tym dziecko, które mogłoby spędzić więcej czasu z tatą w późniejszym okresie" - stwierdziła Andrian. (PAP)

kkr/ joz/